محمدعلی عبداللهی - استادیار پردیس قم دانشگاه تهران
محمدتقی جان محمدی - کارشناس ارشد فلسفه غرب پردیس قم دانشگاه تهران

برخی از فیلسوفان تحلیلی معاصر در یک تقسیم­بندی کلی واقعیت­ها را به دو گونه طبیعی و نهادی تقسیم می­کنند. ویژگی اصلی واقعیت­های نهادی این است که متقوم به اعتبار جمعی انسان­ها است. این واقعیت­ها عموما از صورت­بندی قواعد قوام­بخش یعنی «X در بافت C، به­عنوان Y محسوب می شود» تبعیت می­کنند. وجود چنین واقعیت­هایی پرسش­های مهمی را برای فیلسوفان پدید آورده است: چگونه ممکن است واقعیتی صرفا به واسطه اعتبار انسان­ها عینیت یابد؟ ماهیت چنین واقعیت­هایی چیست؟ آیا می­توان آنها را ابژکتیو تلقی کرد؟ اگر پاسخ مثبت است به چه معنایی واقعیت­های نهادی ابژکتیوند؟ در این مقاله نشان داده می­شود که شالوده واقعیت­های نهادی، کارکردهای وضعی است. این کارکردها که مجموعه­ای از توان­های بایایی را به همراه دارند، به واسطه حیث التفاتی جمعی توسط انسان­ها اعتبار می­شوند. بنابراین واقعیت­های نهادی به لحاظ هستی­شناختی، سوبژکتیو و به لحاظ معرفت­شناختی، ابژکتیوند. ابژکتیویته واقعیت­های نهادی امری کاملا وابسته به زبان است؛ زبان خود نهادی بنیادین برای سایر نهادهاست. ۱

واقعیت نهادی, نهاد, کارکرد وضعی, زبان, قواعد قوام بخش, توان بایایی