ناصر شفیعی ثابت - استادیار گروه جغرافیای انسانی و آمایش، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی،ایران
فائزه ابراهیمی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه شهید بهشتی، ایران

مقاله حاضربه تحول اقتصادی سکونتگاه های روستایی با تاکید بر سرمایه اجتماعی مبتی بر مدل پنج سرمایه (مورد مطالعه: بخش اسفندقه، شهرستان جیرفت) پرداخته است به سخن دیگر، از یک سو جایگاه بهبودسرمایه اجتماعی و تحولات ناشی از آن را شناسیایی کرده؛ و از سوی دیگر چالش های ناشی از کم توجهی به نقش سرمایه اجتماعی در فعالیت های محیطی اکولوژیک، در ارتباط با تحولات سکونتگاه های روستایی که موجب از دست رفتن بسیاری از فرصت های بهبود شاخص های محیطی اکولوژیک می شود، واکاوی کرده است. این پژوهش به روش کمی و توصیفی تحلیلی و با ابزار پرسشنامه، متغیرهای اثرگذار و اثرپذیر را در این ارتباط، وارسی کرده است. بنابراین، از نظر هدف بنیادی و ازنگرش شیوه اجرای پژوهش، در زمره پژوهش های پیمایشی و بر حسب ماهیت داده ها، از نوع پژوهش های کمی است. جامعه آماری پژوهش شامل تعداد ۴۲ روستای دارای سکنه بخش اسفندقه بوده است. برای تعیین حجم نمونه تصادفی برای تکمیل پرسشنامه در سطح روستا، تعداد ۳۰ روستا که شامل۳۵۰۰خانوار است؛ در دو گروه (روستاهای کوهستانی و دشتی) به صورت تصادفی انتخاب شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است اگرچه از سنجه پیوند کندال تائوبی هرچند بیانگر وجود ارتباط معنادار بین مولفه سرمایه اجتماعی با ابعاد اقتصادی روستایی درناحیه مورد مطالعه است. اما، کم توجهی به نظرو خواسته روستاییان موجب کند شدن روند بهبود سرمایه اجتماعی روستاییان شده است . به طورکلی می تواند موجب کاهش دستیابی به شاخص های تحولات اقتصادی سکونتگاه های روستایی شودبه این ترتیب توجه به بهبود شاخص های سرمایه اجتماعی در قالب تشکل های محلی در راستای بهبود وضعیت سرمایه اجتماعی، افزایش مشارکت روستاییان در طرح ها، به منظور مشارکت آن ها در فرایند تحول اقتصاد روستایی و فعالیت های متنوع اجتماعی و اقتصادی ضرورت پیدا می کند.

سرمایه اجتماعی، تحولات اقتصادی، مدل پنج سرمایه، سکونتگاه های روستایی، بخش اسفندقه، شهرستان جیرفت