اثر شدت آتش سوزی بر مولفه های نفوذپذیری خاک در فصولمختلف (مطالعه موردی: حوزه آبخیز مرتعی چرات استان مازندران)

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، دوره: 9، شماره: 17
  • کد COI اختصاصی: JR_JWMR-9-17_018
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 292
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زینب جعفریان

دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

زهره سپهری

دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چکیده

آتش­ سوزی در مراتع چه عمدی و چه غیرعمدی، پوشش گیاهی و ویژگی­های خاک را تحت­تاثیر قرار می­دهد لذا داشتن دانش کافی در مورد تاثیرات آن ضروری است. یکی از ویژگی ­هایی که پیش­بینی می­شود تحت­تاثیر قرارگیرد ولی کمتر تا کنون به آن پرداخته شده، نفوذپذیری خاک است. از آنجاییکه آتش­سوزی­های لکه­ای عمدی در تیپ گیاهی Artemisia aucheri در حوضه چرات استان مازندران دیده شده، در تحقیق حاضر سعی شد تا نفوذ اولیه، نهایی و میزان نفوذ در شدت­های متفاوت آتش سوزی و فصول مختلف سال مورد بررسی قرار گیرد. برای این منظور ابتدا ۳ ترانسکت ۱۰۰ متری به صورت تصادفی مستقر و در امتداد هر ترانسکت، ۳ پلات ۲ مترمربعی برای شاهد (بدون آتش سوزی)، آتش سوزی سطحی خفیف تا حد سوزاندن مستقیم و بدون مواد اشتعال­پذیر پوشش گیاهی و لاشبرگ سطحی (بدون تولید خاکستر) و آتش سوزی سطحی شدید تا حد سوزاندن مستقیم مواد اشتعال­پذیر پوشش گیاهی و لاشبرگ سطحی (با تولید خاکستر) مستقر شد. پس از اعمال آتش سوزی­ها، اقدام به اندازه­گیری نفوذ در فصول مختلف سال (ماه­های اردیبهشت، مرداد و آبان) با استفاده از استوانه­های مضاعف شد. تجزیه و تحلیل داده­های نفوذ اولیه، نفوذ نهایی و میزان نفوذ در شدت­های مختلف و فصول متفاوت با کمک آنالیزهای واریانس دوطرفه و آزمون مقایسه میانگین­ها، در نرم­افزار SPSS نسخه ۲۰ انجام شد. نتایج نشان داد که نفوذ اولیه، نفوذ نهایی و میزان نفود در فصل تابستان بیش تر از فصول دیگر و به ترتیب معادل ۲۲۴/۵، ۵۳۴/۱۵ و ۷۵۶/۷ سانتی متر بر ساعت هستند. مناطق بدون آتش سوزی و آتش سوزی خفیف با هم تفاوت معنی­ داری از نظر نفوذ نداشتند ولی در آتش سوزی شدید میزان نفوذ نهایی کم تر از فصول دیگر بود به طوریکه از ۹۴۶/۳ به ۴۴۷/۲ سانتی متر بر دقیقه کاهش یافت.      

کلیدواژه ها

Designed fire, Soil characteristics, Shrub cover, Charat watershed in Mazandaran, آتش سوزی عمدی, ویژگی­ های خاک, پوشش بوته ­ای, حوضه چرات مازندران

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.