تاثیر توپوگرافی، شیب و اقلیم بر میزان تولید رواناب در اراضی مارنی استان زنجان با استفاده از شبیه ساز باران
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، دوره: 9، شماره: 17
- کد COI اختصاصی: JR_JWMR-9-17_017
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 265
نویسندگان
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان
دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران
تهران- پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
چکیده
واحدهای مارنی در حدود۲۰ درصد از سطح استان زنجان را تشکیل می دهند. عوامل موثر بر فرسایش خاک و رواناب تحت تاثیر شرایط زمانی و مکانی متنوع می باشند، لیکن مهم ترین آنها شامل اقلیم، فرسایش پذیری خاک، توپوگرافی، پوشش گیاهی و نحوه مدیریت اراضی است. در این مقاله به بررسی تاثیر توپوگرافی، شیب و اقلیم بر میزان تولید رواناب در اراضی مارنی استان زنجان با استفاده از شبیه ساز باران پرداخته می شود. برای این منظور با تلفیق نقشه های شیب، اقلیم و واحدهای مارنی سازندهای زمین شناسی در محیط نرم افزار ArcGIS۹.۳ اقدام به تعریف واحدهای کاری و انجام آزمایش به تعداد ۲۲۰ مورد با استفاده از دستگاه شبیهساز باران گردید. سپس دادهها با استفاده از برنامه آماری SAS مورد تحلیل قرار گرفت. بر این اساس واحد مارنی قرمز بالایی (Mu) دارای بیشترین حجم تولید رواناب (۲۰ لیتر در متر مربع) و واحد مارنی مارن پلیوسن (PL) کمترین حجم تولیدی (یک لیتر در متر مربع) می باشند. همچنین واحد مارنی پلیوسن (PL) دارای بیشترین مقدار نفوذ ( ۵/۱۲ سانتی متر) و واحد مارنی قرمز پائینی (OL) دارای کمترین مقدار نفوذ (۲ سانتی متر) بود. بر اساس نتایج آزمون F تاثیر واحدهای مارنی، شیب و اقلیم بر حجم و ضریب رواناب معنی دار بودند. بر اساس محاسبه و مقایسه میانگین مقادیر واحدهای مارنی، شیب و اقلیم بر حجم و ضریب رواناب به روش دانکن واحدهای مارنی به چهار گروه قابل تفکیک بودند. بطوریکه واحد مارن پلیوسن (PL)، واحد مارنی قم (OM) و قرمز پائینی (OL)هر کدام به تنهایی یک گروه و واحدهای مارنی قرمز بالایی (Mu) و مارن ائوسن (EM) در یک گروه قرار می گیرند. بنابراین این چهار گروه از نظر تفاوت در حجم رواناب تولیدی و ضریب رواناب با همدیگر اختلاف معنیداری دارند. بررسی تاثیر شیب و اقلیم بر این دو خصوصیت نشاندهنده معنی دار بودن تاثیر این دو بر حجم رواناب تولیدی و ضریب رواناب واحدهای مارنی است.کلیدواژه ها
Homogeneous units, Soil Erosion, Volume and Run-off coefficient, فرسایش خاک, حجم رواناب, ضریب رواناب, واحدهای مارنیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.