بررسی تاثیر سناریوهای تغییر کاربری اراضی بر روی مولفه های بیلان آبی با استفاده از مدل WetSpa (مطالعه موردی: حوزه آبخیز زیارت استان گلستان)

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، دوره: 9، شماره: 17
  • کد COI اختصاصی: JR_JWMR-9-17_015
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 333
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نرگس جاویدان

Sary University of Agricultural Sciences and Natural Resources

عبدالرضا بهره مند

Department of Watershed Management, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources

رعنا جاویدان

environmental engeenering

مجید اونق

Department of Watershed Management, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources

چوقی بایرام کمکی

Department of Watershed Management, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources

چکیده

هرساله با رشد جمعیت و توسعه اقتصادی، کاربری اراضی و پوشش زمین در حال تغییر است. انواع کاربری اراضی اثرات ویژه­ای بر روی مولفه ­های بیلان آبی حوزه آبخیز دارند. مدل­های شبیه ­سازی قابلیت پیش­بینی سیل،  بررسی تاثیر تغییر کاربری اراضی بر روی سیل و درنتیجه مدیریت حوزه آبخیز را دارا هستند. در این تحقیق به ارزیابی اثرات تغییر کاربری اراضی تحت سناریوهای جنگل­ زدایی و افزایش مناطق مسکونی و ترکیب این دو سناریو (جنگل ­زدایی+ مناطق مسکونی) بر روی مولفه­ های بیلان آبی حوزه زیارت استان گلستان با مساحت ۱۵/۹۵ کیلومترمربع با استفاده از مدل  WetSpa پرداخته­ شد. به­ منظور اجرای مدلWetSpa از داده­های ساعتی هیدرومتئورولوژی از سال ۱۳۸۶ تا سال ۱۳۹۰ شامل داده­های بارش، تبخیرتعرق و دما به­ عنوان داده ورودی مدل استفاده شد. نتایج نشان داد بین هیدروگراف­های سیل شبیه­ سازی­ شده و مشاهداتی انطباق خوبی وجود داشته است. سپس سناریوهای جنگل ­زدایی، افزایش ­مناطق مسکونی و جنگل­زدایی به همراه افزایش مناطق مسکونی در محیط GIS طراحی و با استفاده از مدل واسنجی شده شبیه­سازی شدند. نتایج نشان داد که مقادیر جریان­های سطحی، زیرسطحی و آب زیرزمینی و رواناب کل در سناریوهای اعمال شده افزایش ­یافته است. بیشترین تغییر مربوط به مولفه رواناب سطحی می­باشد که از مقدار ۲/۵ میلی­متر در سناریوی اول به مقدار ۱۸ میلی­متر در سناریوی چهارم (مجموع افزایش مناطق مسکونی و جنگل­ زدایی) افزایش یافته است. همچنین کاهش زبری سطح زمین و میزان تاج پوشش منجر به کاهش  میزان تبخیر و تلفات برگابی در حوزه مطالعاتی گردیده است.

کلیدواژه ها

Wetspa, Hydrology, Land Use Change, Water Balance, Watershed, Ziarat, Golestan, بیلان آبی, حوزه آبخیز زیارت استان گلستان, سناریوهای تغییر کاربری اراضی, مدل WetSpa

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.