اثر دقت مکانی مدل های رقومی ارتفاعی بر شبیه سازی هیدرولوژیکی

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، دوره: 10، شماره: 19
  • کد COI اختصاصی: JR_JWMR-10-19_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 247
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عطااله کاویان

Department of Watershed Management, Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran

مازیار محمدی

Watershed Management Sciences and Engineering, Tarbiat Modares University, Noor, Iran

چکیده

مدل ارتفاعی رقومی یکی از مهم­ترین داده­ های مورد نیاز در مدل­سازی حوزه آبخیز با مدل­های هیدرولوژیکی است که دقت مکانی آن تاثیر بسزایی در صحت شبیه ­سازی فرایندهای هیدرولوژیکی دارد. مطالعات مختلف با مدل پرکاربرد SWAT نشان داده ­اند که نتایج شبیه­ سازی این مدل به کیفیت داده­ های توپوگرافی بسیار حساس است. هدف این مطالعه ارزیابی اثر دقت مکانی سه نوع مدل ارتفاعی رقومی ASTER (دقت مکانی۳۰ متر)، SRTM (دقت مکانی ۹۰ متر) و GTOPO۳۰ (دقت مکانی ۱۰۰۰ متر) بر عدم اطمینان نتایج شبیه ­سازی دبی و نیترات کل در حوزه آبخیز تالار در استان مازندران می ­باشد. با کاهش دقت مکانی از ۳۰ به ۱۰۰۰ متر خصوصیات فیزوگرافی حوزه مانند تعداد واحدهای هیدرولوژیکی کاهش ولی میانگین شیب حوزه و میانگین حداقل و حداکثر ارتفاع افزایش می یابد و همچنین ترسیم مسیر آبراهه نیز به­ شدت متاثر از دقت مکانی DEM می ­باشد. بهترین نتایج حاصل از واسنجی و صحت­ سنجی دبی ماهانه در ایستگاه شیرگاه برای مدل ارتفاعی رقومی ASTER حاصل شد. ضریب R۲  و NS در دوره واسنجی به ترتیب ۷۱/۰ و ۶۸/۰ و در دوره صحت­سنجی ۷۰/۰ و ۵۴/۰ بدست آمد. در نهایت با محاسبه ­ی خطای نسبی نتایج حاصل از شبیه سازی با SRTM و GTOPO۳۰ نسبت به ASTER مشخص شد که با افزایش دقت مکانی از ۳۰ به ۹۰  متر مدل در شبیه ­سازی دبی و نیترات کل در اکثر ماه­ها بیش ­تخمینی اما با افزایش دقت مکانی از ۳۰ به ۱۰۰۰ متر مدل در شبیه­ سازی این دو پارامتر در تمامی ماه­ها در دوره­ ی شبیه ­سازی کم­ تخمینی داشته است. نتایج پژوهش حاضر نشان داد دقت شبیه ­سازی دبی و نیترات کل با مدل ارتفاعی رقومی ASTER دارای بالاترین قدرت تفکیک مکانی بهترین شبیه سازی را نسبت به SRTM و GTOPO۳۰ ارئه می­ کند.  

کلیدواژه ها

Models Estimation, Simulation, Discharge and Nitrate, Digital Elevation Model, تخمین مدل ها, شبیه سازی, دبی, نیترات, مدل ارتفاعی رقومی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.