مطالعه آزمایشگاهی تاثیر جریان های سیلابی ناشی از شکست سد بر انتقال مصالح رسوبی بستر

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، دوره: 10، شماره: 20
  • کد COI اختصاصی: JR_JWMR-10-20_011
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 356
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

خه بات خسروی

Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University

محمود حبیب نژاد

Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University

کاکا شاهدی

Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University

امیرهوشنگ نظامیوند چگینی

department of civil engineering, Guilan University

کامران چپی

department of watershed management, faculty of natural resources, University of Kurdistan

چکیده

   جریان­های متغیر سریع همچون سیلاب­های ناگهانی ناشی از شکست سد در اثر وقوع زلزله، پدیده رگاب، بمباران، روگذری جریان و یا وجود اشتباه در طراحی و اجرای پروژه محتمل بوده و می­تواند خسارات جانی و مالی فراوانی در پایین دست آن­ها ایجاد نمایند. غیردائمی بودن جریان در وقایع سیلابی، دارای تاثیر زیادی بر روی ساختار میدان جریان حرکت ذرات رسوبی و همچنین پراکنش آلودگی در رودخانه می­باشد. این مطالعه با هدف بررسی آزمایشگاهی تاثیر انواع  شیب، ذرات رسوبی و جریان متغیر با دبی­ های متفاوت بر روی حمل رسوب در رودخانه­ ها در فلومی به طول ۱۲ متر، عرض و عمق ۵/۰ متر و با قابلیت شیب پذیری انجام شد. در این پژوهش دو نوع مصالح رسوبی یکنواخت با اندازه ­های ۳۵/۱۰ و ۱۴ میلیمتر در بستر فلوم فوق الذکر با شیب­ه ای ۰۱/۰ و ۰۲/۰ و تغییرات دبی بین ۰۷/۰ تا ۶۶/۰ متر مکعب برثانیه مورد آزمایش قرار گرفت. برای شبیه­ سازی سد نیز از یک دریچه بالارونده در ۲/۲ متری ابتدای فلوم، با سه ارتفاع آب به­ترتیب برابر با ۱۲، ۲۰ و ۴۰ سانتیمتری در پشت دریچه، استفاده شد. نتایج نشان داد که در جریان متغیر ناشی از شکست سد برای حالتی که ارتفاع آب پشت دریچه ۴۰ سانتیمتر باشد با ۳۵/۱ برابر شدن قطر ذره بستر، حمل رسوب ۱۳/۰ برابر و همچنین با دو برابر شدن شیب بستر (۰۱/۰ به ۰۲/۰) برای مصالح با قطر ۱۴ میلیمتر و حالتی که آب پشت دریچه ۱۲، ۲۰ و ۴۰ سانتیمتر باشد نرخ انتقال رسوب ناشی از آن به­ترتیب ۱/۳، ۵/۱و ۸/۲ برابر شده است. نتایج حاکی از آن است که بیشترین نرخ حمل بار بستر و همچنین تغییرات مرفولوژی بستر مربوط به زبانه موج مثبت جریان ناشی از شکست سد بوده و با عبور زبانه موج، نرخ حمل تغییرات بار بستر به­شدت کاهش می­یابد.  

کلیدواژه ها

Bed load, Dam break, Experimental investigation, Unsteady flow, بار بستر, بررسی آزمایشگاهی, جریان متغیر, شکست سد

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.