ارتباط بین تغییرات کاربری اراضی و تولید رواناب (Water Yield) در حوزه آبخیز گرگان رود

سال انتشار: 1399
محل انتشار: پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، دوره: 11، شماره: 21
کد COI اختصاصی: JR_JWMR-11-21_024
زبان مقاله: فارسی
تعداد مشاهده: 338

نویسندگان

Dept. of Environment - Gorgan Univ. of Agricultural Sciences & Natural Resources

چکیده

در دهه های اخیر تغییرات شدید کاربری اراضی در استان گلستان باعث کاهش میزان چشم گیری از جنگل های هیرکانی شده است. در بررسی این تغییرات از نقشه های پوشش سرزمین حاصل از طبقه بندی تصاویر ماهواره ای لندست (سنجنده TM) مربوط به سالهای ۱۹۸۴، ۲۰۱۲ و ۲۰۱۶ بهعنوان ورودی مدل ساز تغییر سرزمین (LCM)، برای تحلیل و نیز پیش بینی تغییرات پوشش سرزمین در سال ۲۰۳۰ استفاده شد. به منظور برآورد صحت مدل سازی از آماره های عملکرد نسبی (ROC)، نسبت موفقیت به هشدار خطا و عدد شایستگی استفاده شد. در ادامه به بررسی نقش تغییر کاربری اراضی در تولید رواناب حوزه آبخیز به عنوان یکی از خدمات اکوسیستمی پرداخته شد. نتایج بیانگر صحت بالای شبکه عصبی مصنوعی با میزان ROC برابر ۹۴۹/۰، نسبت موفقیت به هشدار خطا ۵۷ درصد و عدد شایستگی ۱۱ درصد بود. نتایج مدل سازی تغییرات کاربری اراضی نشان داد از سال۱۹۸۴ تا ۲۰۱۲ بیشترین تغییرات مربوط به کاهش پوشش جنگلی بوده است. مدل سازی این روند با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی نشان داد از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۳۰ در حدود ۳۰۳۶۱ هکتار از سطح پوشش جنگلی کاسته خواهد شد. نتایج بررسی تولید رواناب نشان داد، میزان رواناب در کل حوزه، مخصوصا در قسمت شرق و شمال شرق حوزه که بیشترین تغییرات کاربری هم در این مناطق رخ داده- افزایش یافته است. این افزایش در میزان رواناب بر اثر تغییر کاربری اکوسیستم جنگلی به کاربری کشاورزی در این مناطق صورت گرفته است. نتایج این مطالعه، درک ما را از پیامدهای هیدرولوژیکی تغییرات کاربری زمین بهبود می بخشد و دانش مورد نیاز را برای توسعه و مدیریت مناسب زمین به منظور پایداری و بهره وری در حوزه آبریز گرگان رود فراهم می کند.

کلیدواژه ها

Artificial Neural Network, Ecosystem Services, Gorgan-Rood Watershed, Land Use Change, Water Yield, تغییرات کاربری, خدمات اکوسیستمی, رواناب, شبکه عصبی مصنوعی, حوزه آبخیز گرگان رود

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.