پیش بینی میزان رسوب ورودی به مخزن سد شیرین دره به کمک مدل HEC-RAS

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، دوره: 11، شماره: 21
  • کد COI اختصاصی: JR_JWMR-11-21_019
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 372
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

صمد امامقلی زاده

Shahrood uni

نعمت الله خادمی

Shahrood uni

سیدحسین حسینی

Shahrood uni

چکیده

   رسوب گذاری در مخازن سد­ها سبب کاهش ظرفیت و عمر آن­ها می­ شود.­ تخمین میزان رسوب گذاری می ­تواند کمک موثری در مدیریت و طراحی ظرفیت مفید مخازن سدها کند. در تحقیق حاضر ارزیابی روند رسوب گذاری مخزن سد شیرین ­دره، که در ۶۵ کیلومتری شمال شرقی شهرستان بجنورد واقع شده است، مورد بررسی قرار گرفت. این سد از نوع سد خاکی با هسته رسی است و حجم اولیه مخزن در تراز نرمال بهره ­برداری ۵/۹۱ میلیون متر مکعب است. از مدل ریاضی HEC-RAS۴.۱ به دلیل قابلیت شبیه­ سازی جریان و انتقال رسوب استفاده شد. از داده­ های هیدروگرافی سال­های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۶ مخزن سد شیرین ­دره، برای واسنجی مدل استفاده شد. نتایج حاصل از شبیه­ سازی با معادلات مختلف انتقال رسوب ( لارسن، انگلوند- هانسن، ایکرز- وایت، توفالتی، یانگ، میر پیتر- مولر، ویلکاک) نشان داد، استفاده از معادله لارسن (۱۹۵۸) به عنوان معادله انتقال رسوب، معادله روبی به عنوان معادله سرعت سقوط ذرات، روش مرتب سازی مصالح بستر با مدل اکسنر۵ و همچنین استفاده از ضریب زبری برابر با ۰۳۵/۰، تطابق خوبی بین داده ­های اندازه­ گیری شده و نتایج حاصل از شبیه­ سازی مدل وجود دارد. همچنین نتایج شبیه­ سازی برای مدت زمان ۱۰۰ سال آینده نشان داد که دراین مدت تقریبا ۲/۷۳ میلیون مترمکعب رسوب در مخزن انباشت خواهد شد که آن معادل با حدود ۸۰ درصد از حجم اولیه مخزن خواهد بود. به­ عبارتی به طور متوسط، سالانه حدود ۸/۰درصد از حجم مخزن در اثر رسوب­ گذاری از دست می رود.  

کلیدواژه ها

Dam reservoir, HEC-RAS۴.۱ Numerical model, Sedimentation, Shirin-Dare dam, رسوب گذاری, سد شیرین ­دره, مخزن سد, مدل ریاضیHEC-RAS۴.۱

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.