پایش تغییرات ناشی از احداث سد البرز بر پوشش گیاهی و کاربری اراضی به کمک سنجش از دور و سامانه های اطلاعات جغرافیایی
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، دوره: 11، شماره: 21
- کد COI اختصاصی: JR_JWMR-11-21_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 290
نویسندگان
Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
Agricultural Meteorology, Water Engineering Department, Ferdowsi University of Mashhad
Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
چکیده
احداث سدهای بزرگی مانند سد مخزنی البرز علاوه بر تامین آب در بخشهای شرب و کشاورزی، بدون شک با تغییرات فراوان بر اکوسیستمهای طبیعی همراه است. شناخت و آگاهی از این تغییرات به منظور برنامهریزی و مدیریت پایدار مناطق تحت تاثیر سد، امری ضروری است. استفاده همزمان از فناوریهای سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، یکی از روشهای رایج در امر پایش تغییرات منطقه به شمار میرود. در این راستا، هدف این مطالعه بررسی اثر احداث و آبگیری سد البرز بر تغییرات پوشش گیاهی و کاربری اراضی به کمک سنجش از دور و سامانههای اطلاعات جغرافیایی می باشد. بدین منظور، دو تصویر ماهواره ای لندست در دوره ۲۲ ساله (مربوط به سالهای ۱۹۹۴ و ۲۰۱۶ میلادی) با اعمال تصحیح رادیومتریک و اتمسفری به کار گرفته شد؛ به گونه ای که گویای تغییرات پوشش گیاهی و کاربری اراضی پیش و پس از احداث و آبگیری سد باشد. سپس با استفاده از روش طبقه بندی نظارت شده ماشین بردار پشتیبان، نقشه پوشش گیاهی و کاربری اراضی تهیه و دقت طبقه بندی ها نیز ارزیابی گردید و تحلیل تغییرات زمانی پوشش گیاهی و کاربری اراضی با تولید نقشه آشکارسازی تغییرات، انجام شد. همین طور، به منظور بررسی تغییرات مکانی انواع کلاسهای پوشش گیاهی و کاربری، از شاخص آماری LQ استفاده شد. مطابق نتایج، طی گذشت دو دهه، مساحت پوشش گیاهی جنگلی در منطقه ۷/۲۲ هکتار (۹/۱ درصد) افزایش، مساحت کاربری کشاورزی و مرتع و همین طور نواحی ساخت و ساز به ترتیب ۶۶/۷۳۵ هکتار (۸۳/۶ درصد) و ۸۲/۱۷ هکتار (۱/۰ درصد) کاهش داشته و مساحت پوشش آبی که با آبگیری سد و شبکه، طبقات مذکور را به زیر آب برده، ۳۷/۵۳۰ هکتار (۴/۵ درصد) به دست آمد. بررسی تغییرات الگوی مکانی پوشش گیاهی و کاربری های اراضی نیز نشان داد که بیشترین تغییرات در بخش بالادست (محل مخزن سد) با LQ معادل با ۶۸/۱ رخ داده که متعلق به پوشش آبی است که این امر به وضوح نشانگر تاثیر احداث و آبگیری سد البرز در تغییرات پوشش گیاهی و کاربری اراضی در بخش بالادست این سد است.کلیدواژه ها
LQ statistical index, Satellite images, Supervised classification, Support vector machine, Time and space variations, تغییرات زمانی و مکانی, تصاویر ماهوارهای, طبقه بندی نظارت شده, ماشین بردار پشتیبان, شاخص آماری LQاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.