بهره برداری از مخزن سد گلستان در شرایط تغییراقلیم با استفاده از الگوریتم بهینه سازی چندهدفه نهنگ بهبودیافته
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، دوره: 12، شماره: 23
- کد COI اختصاصی: JR_JWMR-12-23_021
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 346
نویسندگان
Department of Civil Engineering, Roudehen Branch, Islamic Azad University, Roudehen, Iran
Department of Civil Engineering, Roudehen Branch, Islamic Azad University, Roudehen, Iran
Department of Civil Engineering, Roudehen Branch, Islamic Azad University, Roudehen, Iran
چکیده
میزان رواناب ورودی به مخازن سدها به طور مستمر تحت تاثیر پارامترهای اقلیمی بوده که این مهم نیز بهنوعی متاثر از پدیده تغییراقلیم است. در این پژوهش، با استفاده از مدل ریزمقیاس نمایی آماری SDSM۴.۲، پارامترهای تغییراقلیم براساس مدل اقلیمی CANESM۲ به دست آمد. سپس شبیه سازی فرآیند بارش-رواناب توسط مدل ANFIS با ساختار سوگنو و خوشه بندی تفاضلی در ورودی مخزن سدگلستان در شرایط تغییراقلیم صورت گرفت و در نهایت از الگوریتم بهینه سازی چندهدفه نهنگ بهبودیافته (MOIWOA) که ترکیبی از الگوریتم بهینه سازی نهنگ (WOA) و تکامل تفاضلی (DE) است در استخراج قواعد بهره برداری بهینه، استفاده گردید. نتایج حاصل از تحلیل عدم قطعیت، حاکی از قرارگیری نتایج شبیه سازی دوره تغییراقلیم در باند اطمینان ۹۵درصد در هر دو مرحله واسنجی و صحت سنجی بود. ضمنا بهینه سازی مخزن گلستان در شرایط پایه (اسفند۱۳۸۴-شهریور۱۳۹۷) و تغییراقلیم (فروردین۱۴۲۰ - مهر ۱۴۳۲) نشان داد که محدوده تغییرات آسیب پذیری در شرایط پایه و تغییراقلیم، به ترتیب، برابر ۱۸ تا ۴۵ درصد و ۱۰ تا ۳۹ درصد و محدوده تغییرات اطمینان پذیری در شرایط پایه و تغییراقلیم، به ترتیب، برابر ۵۲ تا ۸۹/۵ درصد و ۲۸ تا ۹۰ درصد است و به ازای اطمینان پذیری ۸۰ درصد، آسیب پذیری ۳۱ و ۲۷ درصد، به ترتیب، برای شرایط پایه و تغییراقلیم ایجاد می شود. مقایسه قواعد بهینه حاصل از شرایط پایه با قواعد بهینه حاصل از تغییر اقلیم نشان داد که نیاز آبی طرح به ازای شاخص اطمینان پذیری۸۰ درصد تامین می گردد. همچنین میزان رهاسازی در شرایط تغییراقلیم نسبت به شرایط پایه بیشتر بوده، به طوریکه این موضوع به دلیل افزایش حجم تقاضای آب در شرایط مربوط به تغییراقلیم می باشد. از سوی دیگر مقایسه عملکرد مخزن در تامین نیاز آبی اراضی پایین دست در نقطه پرتو (اطمینان پذیری ۸۰ درصد (در شرایط پایه و تغییراقلیم نیز حکایت از تطبیق بیشتر میزان رهاسازی از مخزن با تقاضا در شرایط تغییراقلیم دارد.کلیدواژه ها
ANFIS Model, Climate Change, Golestan Dam, Multi-objective Improved Whale Optimization Algorithm, Uncertainty, تغییراقلیم, عدم قطعیت, الگوریتم بهینه سازی چندهدفه نهنگ بهبودیافته, مدل فازی – عصبی تطبیقی و سد گلستاناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.