بررسی روش های آماری و زمین آماری در تهیه نقشه هم بارش استان مازندران
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، دوره: 12، شماره: 23
- کد COI اختصاصی: JR_JWMR-12-23_019
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 301
نویسندگان
Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
Khuzestan Water and Power Organization.
چکیده
تخمین بارش در حوضه های فاقد داده هواشناسی اهمیت زیادی در مطالعات هیدرولوژی و پیش بینی سیلاب دارد. با توجه به فقدان ایستگاههای هواشناسی با آمار بلندمدت در استان مازندران و همچنین ماهیت تصادفی بودن داد ههای بارش، استفاده از روشهای آماری مبتنیبر متغیرهای کمکی و مقایسه آنها با روشهای زمین آماری برای درون یابی داده های بارندگی ماهانه و سالانه در این استان ضروری به نظر می رسد. به همین منظور در این تحقیق از داده های بارش ۲۱ ایستگاه هواشناسی طی دوره آماری ۱۳ساله (۲۰۱۶-۲۰۰۴) استفاده شد و شش روش درونیابی شامل کریجینگ عمومی، کوکریجینگ، وزنی عکس فاصله، اسپلاین، رگرسیون کریجینگ و گرادیان خطی سه بعدی با یکدیگر مقایسه شدند. ارزیابی روشها نیز بر اساس میانگین مربعات خطا و میانگین خطای اریب و تحلیل رگرسیونی انجام گرفت. تحلیل واریوگرافی مدل های کروی و نمایی را به عنوان بهترین مدل نظری نیم تغییرنما نشان داد. نتایج تحلیل شاخصهای خطا نشان داد روش اسپلاین دارای بیشترین خطای برآورد بارش بوده و روش گرادیان خطی سه بعدی مناسبترین روش تهیه نقشه های هم بارش معرفی شد که توانست خطای تخمین بارش را نسبت به روشهای زمین آماری بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی متر و حدود ۴۰-۶۰ درصد کاهش دهد. البته دقت تخمین آن در ماه های گرم و کم بارش کاهش مییابد. بررسی نقشه های هم بارش به خوبی دقت روش های مبتنی بر متغیر کمکی در تشخیص حلقه های کمبارش و پر بارش استان را نشان می دهد به طوری که حلقه پر بارش استان در سواحل غربی وجود دارد و با حرکت به سمت شرق استان از حجم بارش کاسته می شود. با توجه به تبعیت نقشه هم بارش از نقشه پستی و بلندی، این نکته مورد توجه است که حجم بارش نزولی اختلاف زیادی با بارش ارتفاعات این استان دارد. نتایج این پژوهش اثبات کرد استفاده از متغیرهای کمکی منجر به افزایش قابل توجه دقت نقشه های هم بارش می شود.کلیدواژه ها
Covariate, Geostatistic, Precipitation, Regression-Kriging, بارش, رگرسیون کریجینگ, زمین آمار, متغیرکمکیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.