ارزیابی کارآیی مدل بیابان زایی IMDPA در تعیین فرسایش های آبی و بادی

برای بررسی و تهیه نقشه­ های بیابان­زایی و فرسایش، مدل­ها و روش­های گوناگونی از جمله IMDPA ، PSIAC  و IRIFR  ارائه شده است. در این پژوهش از مدل IMDPA  که مدل ارزیابی پتانسیل بیابان­زایی می­ باشد و مدل PSIAC  که ویژه­ ارزیابی فرسایش آبی و همچنین مدل IRIFR  که اختصاص به ارزیابی فرسایش بادی دارد، برای منطقه چاه گوجی مه ولات در استان خراسان رضوی استفاده شده است. هدف از مطالعه و ارزیابی این منطقه، تهیه نقشه­ های فرسایش آبی و بادی با استفاده از روش IMDPA   به دو صورت تلفیقی میانگین هندسی و حداکثر محدودیت و سپس مقایسه کارایی دو نقشه با شاخص وضعیت فعلی تخریب و همچنین مقایسه آنها با مدل­های PSIAC  و IRIFR  است. با توجه به بررسی آماری صورت­ گرفته بین نقشه ­های تولیدی نتایج نشان می­دهد که مدل پیشنهادی IMDPA بر اساس دیدگاه حداکثر محدودیت نسبت به نقشه فرسایش حاصله از تلفیق دو مدل PSIAC  و IRIFR از همبستگی بیشتری با وضعیت فعلی تخریب برخوردار است، اگرچه هر دو همبستگی معنی­ دار خوبی با  شاخص فوق دارند. همچنین نتایج نشان می­ دهد که نقشه فرسایشIMDPA  با روش میانگین هندسی فاقد همبستگی معنی­دار (۰/۲۹۸-R=) با شاخص وضعیت فعلی تخریب می باشد که نشان­دهنده نامناسب ­بودن مدل فعلیIMDPA  است. برعکس مدل پیشنهادی  IMDPAبر اساس تلفیق حداکثر محدودیت با توجه به نتایج حاصله (**۰/۹۲۵-R=) مناسب­ترین روش برای تهیه نقشه فرسایش در مناطق خشک و بیابانی می­ باشد.  

کلیدواژه ها:

Erosion ، Geometric Mean ، IMDPA ، IRIFR ، Maximum Limitation ، PSIACm limits ، فرسایش ، حداکثر محدودیت ، میانگین هندسی ، IMDPA ، IRIFR ، PSIAC