برآورد انتشار گازهای گلخانه ای حاصل از ترافیک شهری: مطالعه موردی شهر همدان

زمینه و هدف: حمل ونقل به عنوان یکی از بخش های مصرف کننده سوخت های فسیلی سهم عمده ای در انتشار گازهای گلخانه ای از جمله CO۲ و CH۴ دارد که به عنوان اصلی ترین عوامل گرمایش جهانی شناخته شده اند. از طرفی، ازدحام با کاهش سرعت و تکرار توقف-حرکت وسیله نقلیه منجر به مصرف سوخت و صرف زمان سفر بیشتر و در نتیجه انتشار بیشتر گازهای گلخانه ای می گردد. از این رو، هدف از این پژوهش معرفی شاخص ازدحام جهت تخمین انتشار گازهای گلخانه ای در معابر شهری است. روش بررسی: ابتدا، وضعیت جریان ترافیک در خیابان های اصلی شهر همدان در طول مردادماه ۱۳۹۸ به صورت پیوسته و در ۸ بازه زمانی ۸ صبح تا ۱۲ شب پایش و نقشه میانگین ازدحام تهیه شد. سپس، مساحت و ضریب وزنی هر معبر براساس مدل تخصیص ترافیک به دست آمد و براساس سهم انتشار CO۲ و CH۴ در بخش حمل ونقل شهر همدان حاصل از ترازنامه انرژی، سرانه تولید و میزان انتشار سالانه CO۲ و CH۴ در هر معبر برآورد شد. یافته ها: براساس نتایج، میزان انتشار CO۲ و CH۴ از بخش حمل ونقل به ترتیب CO۲ ton ۷۷۶۰۰۰ و CH۴ ton ۳۹۶ است. بزرگراه امام خمینی (CO۲ ton ۲۹۱۶۶) به دلیل سرعت و عرض معبر بیشتر و خیابان میرزاده عشقی (CO۲ ton ۲۴۴۵۳) به دلیل وضعیت توقف-حرکت خودروها تولیدکننده بیشترین مقدار کربن هستند. نتیجه گیری: تطابق شاخص ازدحام با مدل تخصیص ترافیک می تواند جهت برآورد میزان آلودگی های ترافیک شهری مورد استفاده قرار گیرد و به دلیل نرخ رشد بالای گازهای CO۲ و CH۴، مدیریت و کاهش انتشار گازها و افزایش فضای سبز جهت ترسیب کربن ضرورت دارد.

کلیدواژه ها:

Fossil fuel ، Congestion ، Transportation ، Carbon dioxide ، Methane ، سوخت فسیلی ، ازدحام ، حمل ونقل ، دی اکسید کربن ، متان