امیر قلی زاده - Crop and Horticultural Science Research Department, Golestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Gorgan, Iran
مهدی غفاری - Oil Crops Research Department, Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
کمال پیغام زاده - Assistant Professor, Crop and Horticultural Science Research Department, Golestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Gorgan, Iran
شهریار کیا - Assistant Professor, Crop and Horticultural Science Research Department, Golestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Gorgan, Iran

بررسی رابطه بین عملکرد و سایر صفات زراعی، راندمان برنامه های اصلاحی را با تعیین معیار انتخاب مناسب، بهبود می بخشد. در این راستا تعداد ۲۴ هیبرید جدید آفتابگردان به همراه رقم گلسا به عنوان شاهد در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان در قالب طرح لاتیس ساده (۵×۵) با دو تکرار طی سال زراعی ۱۳۹۹ مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار همبستگی بین صفات قطر طبق و وزن هزاردانه با عملکرد دانه مشاهده شد. از روش رگرسیون چندگانه گام به گام برای قرار دادن صفات پیش بینی کننده در مسیرهای رتبه اول، دوم و سوم بر اساس سهم صفات در توجیه تنوع موجود در عملکرد و نیز حداقل همراستایی صورت گرفت. بر اساس مقادیر تورم واریانس و بزرگی اثرات مستقیم، صفات تعداد دانه در طبق، وزن هزاردانه و قطر ساقه به عنوان متغیرهای رتبه اول انتخاب و ۷۰ درصد از تغییرات عملکرد را توجیه کردند. آزمون t که با استفاده از مقادیر اشتباه معیار بدست آمده از تحلیل بوت استرپ (Bootstrap) انجام شد، حاکی از معنی دار بودن تمامی اثرات مستقیم بود. به طور کلی نتایج نشان داد که سه صفت تعداد دانه در طبق، وزن هزاردانه و قطر ساقه می توانند به عنوان شاخص انتخاب جهت افزایش عملکرد در آفتابگردان در نظر گرفته شوند. همچنین نتایج نشان داد که در میان ژنوتیپ های مورد بررسی، ژنوتیپ های شماره ۲، ۴، ۵، ۱۰، ۱۱، ۱۹ و ۲۲ به عنوان ژنوتیپ های برتر برای عملکرد دانه و صفات مرتبط با عملکرد شناخته شدند.

Correlation, Seed yield, Sequential path analysis, Sunflower, آفتابگردان, تجزیه ضرایب مسیر ترتیبی, عملکرد دانه, همبستگی