بررسی تنوع ژنتیکی اکوتیپ های بومی شمال غرب گیاه دارویی پونه با استفاده از نشانگرهای مولکولی ISSR

    پونه به عنوان یکی از گیاهان دارویی مهم ایران به خانواده نعناعیان متعلق است. با توجه به خواص دارویی متعدد و بسیار مفید پونه، این گیاه موردتوجه بسیاری از مطالعات قرار می گیرد. در این بررسی ۱۱ اکوتیپ مختلف پونه از گونه Mentha longifolia متعلق به ۱۱ منطقه مختلف ایران شامل آذربایجان غربی، یزد، گیلان، چهارمحال بختیاری، خوزستان، لرستان، کرمان، هرمزگان، خراسان، قزوین و اردبیل جمع آوری و موردمطالعه قرار گرفت. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی بین اکوتیپ های پونه در دانشگاه محقق اردبیلی، آزمایشی در قالب طرح بلوک کاملا تصادفی در ۱۱ اکوتیپ (تیمار) و ۳ تکرار اجرا شد. DNA استخراج و با استفاده از ۲۳ آغازگر گوناگون ISSR موردبررسی قرار گرفت. نتایج حاصل بیانگر وجود پلی-مورفیسم (چندشکلی) کافی در بین این اکوتیپ ها است. درمجموع ۶۰ نوار واضح و قابل امتیازدهی تولید گردید، که ۶۰ نوار آن چند شکل هستند. دو نشانگر P۹ وp۸  بر اساس شاخص­های تنوع ژنتیکی شانون، تنوع ژنی نی و محتوی اطلاعات چندشکلی به ترتیب بالاترین و کمترین مقدار تنوع بین ارقام را نشان دادند همچنین این دو نشانگر به ترتیب بالاترین و کمترین میزان تعداد آلل موثر را دارا بودند.در ضمن بر اساس شاخص شانون و نی دو جمعیت کرمان و یزد به ترتیب دارای بالاترین و کمترین مقدار این دو صفت بودند. همین طور بر اساس فاصله ژنتیکی نی فاصله ژنتیکی بین اکوتیپ ها از ۰/۲۸۵ بین اکوتیپ های کرمان و قزوین تا ۰/۶۷۲ بین اکوتیپ های هرمزگان و کرمان تا ۰/۶۵۲ بین اکوتیپ های یزد و قزوین متغیر هست. گروه بندی که بر اساس ماتریس تشابه نشانگرهای ISSR صورت می پذیرد، اکوتیپ ها را به ۳ گروه تقسیم بندی می کند. در PCA دو مولفه اول بیش از ۵۶ درصد واریانس را توجیه کرد. وجود تنوع ژنتیکی بین اکوتیپ های پونه امکان انجام مقاصد گزینش را فراهم خواهد کرد.

کلیدواژه ها:

Ecotype ، Genetic Diversity ، ISSR ، Mentha longifolia ، PCR ، اکوتیپ ، تنوع ژنتیکی ، Mentha longifolia ، ISSR ، PCR