ارزیابی تحمل به تنش خشکی در ارقام و لاین های پیشرفته گندم پاییزه
عنوان مقاله: ارزیابی تحمل به تنش خشکی در ارقام و لاین های پیشرفته گندم پاییزه
شناسه ملی مقاله: JR_JCB-13-38_018
منتشر شده در در سال 1400
شناسه ملی مقاله: JR_JCB-13-38_018
منتشر شده در در سال 1400
مشخصات نویسندگان مقاله:
علی رضا خانی زاده - Tabriz Branch, Islamic Azad University
ورهرام رشیدی - Tabriz Branch, Islamic Azad University
علی رضا عیوضی - AAssistant professor seed and plant improvement research department, west Azerbaijan agricultural and natural resources research and education center, AREEO, Urmia, Iran
ابراهیم خلیل وند بهروزیار - Tabriz Branch, Islamic Azad University
مهرداد یارنیا - Tabriz Branch, Islamic Azad University
خلاصه مقاله:
علی رضا خانی زاده - Tabriz Branch, Islamic Azad University
ورهرام رشیدی - Tabriz Branch, Islamic Azad University
علی رضا عیوضی - AAssistant professor seed and plant improvement research department, west Azerbaijan agricultural and natural resources research and education center, AREEO, Urmia, Iran
ابراهیم خلیل وند بهروزیار - Tabriz Branch, Islamic Azad University
مهرداد یارنیا - Tabriz Branch, Islamic Azad University
به منظور ارزیابی اثر تنش خشکی بر روی ۱۴ رقم و لاین پیشرفته گندم پاییزه و جهت تعیین تحمل نسبی آنها با استفاده از کارآیی انتخاب شاخصهای مختلف مقاومت به خشکی که در مراحل نهایی آزاد سازی بعنوان واریته های گندم نان در مرکز تحقیقات استان آذربایجان غربی قرار داشتند؛ دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار تحت دو شرایط تنش و عدم تنش خشکی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز طی سال زراعی ۹۷-۱۳۹۶ انجام گردید. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش معنیدار عملکرد دانه می گردد. در شرایط عدم تنش خشکی ژنوتیپهای ۴، ۱۲ و ۱۳ بیشترین عملکرد دانه را دارا بوده ولی در شرایط تنش خشکی اختلاف معنیداری بین ژنوتیپهای مورد بررسی از نظر عملکرد دانه مشاهده نگردید. نتایج تجزیه همبستگی بین شاخصهای تحمل به تنش و عملکرد دانه نشان داد که عملکرد دانه در شرایط تنش (Ys) با شاخصهای STI، HARM و GMP دارای همبستگی مثبت و بسیار معنیدار بوده و این شاخصها می توانند معیار مناسبی برای لاینهای متحمل به خشکی باشند. همچنین نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که این چهار شاخص بهترین شاخصها جهت شناسایی ارقام متحمل به تنش بودند. در واقع این شاخصها بهتر از سایر شاخصها، ژنوتیپهای گروه A فرناندز را از سایر گروهها مجزا ساختند. در تجزیه خوشهای، ژنوتیپهای مورد مطالعه بر اساس کلیه شاخصهای تحمل به تنش خشکی در هر دو شرایط بدون تنش و تنش در ۳ گروه قرار گرفتند. ژنوتیپهای شماره ۴، ۱۱ و ۱۲ که بعنوان متحملترین ژنوتیپ های این آزمایش معرفی شدند به همراه چند ژنوتیپ دیگر در گروه دوم قرار داشته و این گروه از نظر اکثر شاخصهای تحمل به تنش خشکی از میانگین بالاتری نسبت به میانگین کل برخوردار بودند. درصد انحراف از میانگین این گروه نسبت به دو گروه دیگر کمتر بود و نتایج سایر روشهای مورد استفاده در این تحقیق را مورد تایید قرار داد. با در نظر گرفتن نتایج حاصل از بررسی مقدار عددی شاخصها و همچنین همبستگی آنها با عملکرد دانه در شرایط عدم تنش و تنش شاخصهای STI، MP، GMP و HARM بهترین شاخصهای تحمل به تنش و ژنوتیپهای شماره ۴، ۱۱ و ۱۲ بعنوان متحمل ترین ژنوتیپهای مورد تحقیق شناخته شدند.
کلمات کلیدی: Bread wheat, Cluster analysis, Drought stress, Stress resistance indices, تجزیه خوشه ای, تنش خشکی, شاخص های مقاومت به خشکی, گندم نان
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1274458/