بررسی توسعه کارست در جنوب شرق تاقدیس کبیر کوه، ایلام

کبیر کوه یک تاقدیس از دو سو مایل و بسیار طولانی است که در استان ایلام واقع شده و از جنوب شرقی شهر ایلام تا نزدیک اندیشمک در استان خوزستان امتداد یافته است. این تاقدیس مانند سایر تاقدیس های رشته کوه زاگرس امتدادی شمال غربی- جنوب شرقی دارد. این تاقدیس طول این کوه حدود ۱۶۰ کیلومتر است و متعلق به زاگرس چین خورده می باشد. واحدهایی که در این کوه رخنمون دارند از قدیم به جدید شامل سازندهای گرو، سروک، سورگاه، ایلام، گورپی، پابده، آسماری و گچساران می باشند. محدوده مطالعاتی این تحقیق در جنوب شرقی این تاقدیس قرار گرفته است. به منظور تعیین نوع آبخوان کارستی، چشمه های آبدانان، دره شهر و سیاه گاو به مدت یک سال آبی  (مهرماه ۱۳۸۸ تا شهریور ۱۳۸۹) مطالعه گردیده است. حوضه آبگیر چشمه های آبدانان و دره شهر در سازندهای ایلام- سروک و حوضه آبگیر چشمه سیاه گاو در سازندهای سروک، پابده- گوریی، آسماری و گچساران واقع شده است. در این مطالعه دبی (به صورت ماهانه)، هدایت الکتریکی، درجه حرارت و اسیدیته آب چشمه ها در محل نمونه برداری و آنیون ها وکاتیون ها در آزمایشگاه هیدروشیمی شرکت آب منطقه ای استان ایلام (هر ۴۵ روز یکبار) اندازه گیری شده است. پس از دریافت نتایج آزمایشگاه، پارامترهای آماری مانند شاخص های اشباع کلسیت (SI(c))، آراگونیت (SI(a))، دولومیت (SI(d)) ژیپس (SI(g))، هالیت (SI(h)) و انیدریت (SI(an)) (با استفاده از نرم افزار PHREEQC) و همچنین درصد خطای آزمایش، کل مواد جامد محلول، سختی کل، ضریب تغییرات و برخی از نسبت های یونی محاسبه شده است. در نهایت با عنایت به تغییرات زمانی خصوصیات کمی و کیفی چشمه ها، توسعه کارست در منطقه بررسی شده است. براساس مطالعات صورت گرفته، سیستم غالب جریان در منطقه مورد مطالعه از نوع افشان می باشد.

کلیدواژه ها:

کبیر کوه ، چشمه کارستی ، هیدروژئولوژی ، هیدروژئوشیمی ، سیستم افشان