پریسا نیلفروشان - دانشگاه اصفهان
سیداحمد احمدی - دانشگاه اصفهان
مریم فاتحی زاده - دانشگاه اصفهان
محمدرضا عابدی - دانشگاه اصفهان
وحید قاسمی - دانشگاه اصفهان

نظریه های دلبستگی و پنج عامل بزرگ شخصیت در تبیین تفاوت های فردی، ویژگی های مشترکی دارند. تحقیقات مختلفی رابطه ابعاد دلبستگی و عوامل شخصیتی را بررسی کرده اند. هدف از این پژوهش بررسی همبستگی ساده ابعاد دلبستگی و عوامل شخصیتی، و نیز بررسی رابطه ابعاد دلبستگی و عوامل پنجگانه شخصیت در سطح فردی و در سطح زوجی بود. جامعه پژوهش شامل همسران ساکن در شهر اصفهان بود که از این جامعه ۱۸۰ نفر (۹۰ زوج) به صورت در دسترس انتخاب شدند. آزمودنی ها به پرسشنامه تجدید نظر شده تجارب در روابط نزدیک (ECR-R) و پرسشنامه پنج عاملی نئو (NEO-FFI) پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها علاوه بر روش های توصیفی از ضریب همبستگی ساده و تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی به روش گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد که اضطراب دلبستگی با روان رنجوری خود، روان رنجوری همسر، و ابعاد دلبستگی همسر، رابطه مثبت معنادار و با برون-گرایی همسر رابطه منفی معنادار دارد. اجتناب دلبستگی با برون گرایی، توافق پذیری، وجدان گرایی خود، و برون گرایی همسر رابطه منفی، و با ابعاد دلبستگی همسر رابطه مثبت معنادار دارد. در سطح فردی اضطراب دلبستگی عمدتا توسط روان رنجوری خود، و اجتناب دلبستگی توسط برون گرایی و توافق پذیری تبیین می شود. در سطح زوجی اضطراب دلبستگی به ترتیب توسط روان-رنجوری خود و اجتناب دلبستگی همسر پیش-بینی می شود. هم چنین اجتناب دلبستگی به ترتیب توسط برون گرایی خود، اضطراب دلبستگی همسر، و برون گرایی همسر تبیین می گردد. به طور کلی ابعاد دلبستگی هم جزء ویژگی افراد و هم جزء ویژگی رابطه است.

دلبستگی بزرگسالان, اضطراب دلبستگی, اجتناب دلبستگی, شخصیت, پنج عامل بزرگ شخصیت