سیده سمانه سیدی - کارشناسی ارشد مدیریت فناوری اطلاعات، کسب و کار الکترونیک، دانشگاه الزهراء، تهران، ایران. مدیر فنی کاریابی بین المللی کارپیرا
ابوالفضل درودی - کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران. موسس کاریابی بین المللی کارپیرا

امروزه شرکت هایی با عملکرد برتر در صنایع مختلف، در حال حرکت به سمت حفظ مشتریان و جلب وفاداری آن ها می باشند، زیرااغلب بازارها در مرحله بلوغ خود قرار دارند، رقابت در حال افزایش و هزینه های جذب مشتریان جدید نیز به شدت افزایش یافته است.حتی با وجود اینکه شواهد بسیاری نشان می دهد که حفظ مشتری تاثیری عمده بر ارزش چرخه عمر مشتری، سودآوری و عملکردشرکتی کلی می گذارد، حفظ مشتری اغلب توجه اندکی را در میان محققان و متخصصان نسبت به جذب مشتری دریافت کرده است.حفظ مشتری و جلب وفاداری آن، برای ادامه کسب و کار، امری حیاتی تلقی می شود و نقشی مرکزی در توسعه روابط کسب و کارایفا می نماید. هرچند، حفظ مشتری مختص زمینه کاری هر شرکتی است و این موضوع به ندرت در مدلهای موجود برای حفظ مشتریبه رسمیت شناخته شده است. از آنجا که شرکتهای ارائه دهنده خدمات مدیریت منابع انسانی به عنوان یک توانمندساز در بازار کار عملکرده و بر جذب، حفظ و ارتقاء ارزشمندترین دارایی هر سازمان یعنی- نیروی انسانی- نظارت داشته و مشتریانی از هر دو سوی طیف بازار کار (کارفرمایان و کارجویان) دارند و از این رو نیازمند به کارگیری استراتژی های اثبات شده حفظ مشتری در هر دو بافتخدمات بنگاه- با- بنگاه (B۲B) و بنگاه- با- مشتری (B۲C) می باشد، لذا این مقاله به صورت مروری تحلیلی ضمن معرفی و تشریحاصول حفظ مشتری و استراتژی های مورد استفاده کسب و کارهای بین الملل، به طور خاص به استراتژی های حفظ مشتری در حوزهخدمات و به ویژه منابع انسانی و استخدام پرداخته و در نهایت، راهکارهایی برای طراحی طرح حفظ مشتری در یک شرکت مشاورهشغلی و کاریابی پیشنهاد شده است.

حفظ مشتری، مدیریت ارتباط با مشتری، شرکت کاریابی، خدمات B۲B ، خدمات B۲C