جایگاه فطرت در اندیشه های صدرالدین شیرازی

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: دوفصلنامه پژوهشنامه امامیه، دوره: 1، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_IMAMIYA-1-1_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 342
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد غفوری نژاد

استادیار گروه شیعه شناسی، دانشگاه ادیان و مذاهب قم.

چکیده

در آثار صدرا بحثی منسجم درباره فطرت انسانی یافت نمی شود، ولی به طور پراکنده مباحث مهمی را در این باب مطرح کرده است. واژه «فطرت» در آثار صدرا مفهوم های متعددی یافته است: استعداد تکامل، استعداد قوه کسب معارف، وجود اندکاکی و اندماجی انسان در مرتبه ذات ربوبی و حالت اعتدالی روح. هرچند اخوان الصفا برای نخستین بار آموزه خداشناسی فطری را در منبعی فلسفی مطرح کردند و ابن سینا و سهروردی نیز اندیشه هایی قابل ارجاع به خداگرایی فطری دارند، ولی این صدرا است که با تمسک به نظریه اتحاد عاقل و معقول و به دست دادن تحلیلی ویژه از فرآیند ادراک و ضمیمه کردن نظریه ارجاع علیت به تشون، تقریری جدید از خداشناسی فطری عرضه کرده است. این تقریر از نخستین تلاش ها برای مستندسازی آموزه معرفت فطری خداوند، به انگاره های عقلانی و فلسفی محسوب می شود. صدرا همچنین به فطری بودن برخی ادراکات همچون استحاله ترجیح بلامرجح، و نیز برخی گرایش ها همچون کمال گرایی، حقیقت طلبی، طاعت گرایی، معصیت ستیزی و ... در ساحت وجودی آدمی تصریح کرده است.

کلیدواژه ها

صدرالدین شیرازی, نظریه فطرت, ادراکات فطری, گرایش های فطری, خداشناسی فطری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.