فرشاد بختیار - Assistant Prof., Seed and plant Improvement Institute, Agriculture Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
گودرز نجفیان - Professor, Seed and plant Improvement Institute, Agriculture Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
امیرکیوان کفاشی - Researcher, Field and Horticultural Crops Research Department, Kermanshah Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Kermanshah, Iran
احمد جعفرنژاد - Assistant Prof., Field and Horticultural Crops Research Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Neishbour, Iran
فضل اله حسنی - Assistant Prof., Field and Horticultural Crops Research Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Neishbour, Iran
احمد زارع فیض آبادی - Professor, Field and Horticultural Crops Research Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Mashhad, Iran
داوود امین آزرم - Assistant Prof., Field and Horticultural Crops Research Department, Isfahan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Isfahan, Iran
عزت اله نباتی - Researcher, Field and Horticultural Crops Research Department, Lorestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Broujerd, Iran
حسن عبدی - Researcher, Field and Horticultural Crops Research Department, Tehran Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Varamin, Iran

این تحقیق با هدف ارزیابی برهمکنش ژنوتیپ در محیط بر عملکرد دانه ۲۰ ژنوتیپ گندم نان و تعیین سازگاری و پایداری عملکرد ژنوتیپ های مورد بررسی در هشت ایستگاه تحقیقاتی اقلیم معتدل کشور در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال زراعی (۱۳۹۶- ۱۳۹۴) انجام شد. ارزیابی سازگاری و پایداری عملکرد ژنوتیپ ها با استفاده از معیارهای پایداری ناپارامتری رتبه بندی و پارامتری روش های تک متغیره و چند متغیره (GGEبای پلات) انجام شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس مرکب، برهمکنش سال در مکان و ژنوتیپ در سال در مکان برای عملکرد دانه ژنوتیپ های گندم معنی دار بودند. مقایسه میانگین ها  نشان داد که لاین های G۱۶ ،G۱۲ ،G۱۰ و G۱۵ از بالاترین عملکرد دانه برخوردار بودند. تجزیه ناپارامتری رتبه نشان داد که ژنوتیپ های G۴، G۱۲، G۱۴، G۱۵ و G۱۶ با کمترین میزان رتبه و انحراف معیار رتبه، پایدار ترین ژنوتیپ ها بودند. بر اساس تجزیه GGEبای پلات، محیط های مورد آزمایش به سه گروه که امکان سازگاری خصوصی برای ژنوتیپ های گندم را داشتند، گروه بندی شدند. با استفاده از نمودار GGEبای پلات مشخص شد که ژنوتیپ های G۲، G۳، G۱۳، G۱۴، G۱۸، G۴ و G۱ دارای عملکرد دانه پایدارتری نسبت به سایر ژنوتیپ ها بودند. براساس آماره های پایداری ناپارامتری و نمودار GGEبای پلات، ژنوتیپ G۱۴ پایدارترین ژنوتیپ بود. بر اساس نتایج این تحقیق، ژنوتیپ های G۱۴: KAUZ/LUCO-M//PVN/STAR/۳/Yaco/۲*Parus/۴/Pishtaz (امین)، G۱۵: FRNCLN/ROLF۰۷ (فرین) و G۱۶: MUU/KBIRD که دارای پتانسیل عملکرد بالا و پایداری عملکرد قابل ملاحظه ای بودند، برای نامگذاری انتخاب شدند.

Adaptation, Bread wheat, Non-parametric analysis and GGE biplot, تجزیه ناپارامتری, سازگاری خصوصی, گندم نان و GGEبای پلات