فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان و ترکیبات بیوشیمیایی گیاه گاوزبان اروپایی (Borago officinalis L.) در واکنش به تیمارهای تنش خشکی و اسید هیومیک

تاثیر تنش خشکی بر گیاهان پیچیده و از جنبه­های مختلفی قابل بررسی است. در این راستا مطالعه واکنش­های فیزیولوژیکی می­تواند به شناسایی موثر در مقاومت به خشکی مفید و تاثیرگذار باشد. به منظور بررسی اثرات تنش خشکی و تیمارهای مختلف اسید هیومیک بر رنگدانه­ های فتوسنتزی، آنزیم­های آنتی اکسیدان و ترکیبات بیوشیمیایی درگیر در تنظیم اسمزی (پرولین و کربوهیدرات محلول) در گیاه گاوزبان اروپایی، آزمایشی به صورت کرت­های خرده شده و در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی ۹۱-۱۳۹۰ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا گردید. تیمارهای خشکی شامل شاهد یا ۹۰ درصد ظرفیت زراعی (W۱)، ۷۰ درصد ظرفیت زراعی (W۲) و ۵۰ درصد ظرفیت زراعی مزرعه (W۳) به عنوان عامل اصلی و چهار سطح محلول پاشی اسید هیومیک شامل صفرH۱= ، ۱/۵ H۲=، ۳ H۳= و ۴/۵ H۴= لیتر در هزار لیتر آب به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه آماری داده­ها  نشان داد تنش خشکی تاثیر معنی­داری بر میزان کلروفیل a وb، کربوهیدرات محلول، پرولین و فعالیت دو آنزیم آنتی اکسیدان اسکوربات پراکسیداز (APX) وگایاکول پراکسیداز (GPX)در بافت سبز برگ­های گیاه گاوزبان دارد. با افزایش سطح تنش خشکی از شاهد به W۳ بر میزان کربوهیدرات محلول، فعالیت آنزیم­های APX و GPX افزوده و از مقادیر کلروفیل a و b کاسته شدند. در این بین افرایش پرولین تنها تا سطح خشکی W۲ معنی­دار بود. تیمار اسید هیومیک در سطوح مختلف تیمار خشکی بجز آنزیم کاتالاز، کلروفیل b و رنگدانه کارتنوئید تاثیر معنی­دار و مثبتی بر کلیه فاکتورهای مورد مطالعه فوق داشت. براساس نتایج این آزمایش، در بالاترین سطح خشکی (W۳) محلول پاشی اسید هیومیک به میزان ۵/۱ تا ۳ لیتر در هزار لیتر آب از بیشترین تاثیر بر تنظیم کننده­ های اسمزی، رنگدانه­ه ای فتوسنتزی و آنزیم آنتی کسیدان APX  برخودار و در مقاومت به خشکی موثرتر بود.

کلیدواژه ها:

آنزیم های اکسایشی ، اسمولیت ها ، پرولین ، کلروفیل ، کم آبیاری