غزاله امینی - دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
فخرالدین صالحی - دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
مجید رسولی - دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

دانه های مرو دارای مقادیر قابل توجهی صمغ با خواص عملکردی مناسب هستند که بعد از استخراج از دانه ها (موسیلاژ) و خشک کردن، می توانند در فرمولاسیون محصولات مختلف استفاده شوند. در این مطالعه جهت خشک کردن موسیلاژ دانه مرو، از روش پرتودهی فروسرخ استفاده گردید. اثر توان لامپ فروسرخ (۱۵۰، ۲۵۰ و ۳۷۵ وات)، فاصله نمونه از لامپ (۴، ۸ و ۱۲ سانتی متر) و ضخامت موسیلاژ (۵/۰، ۰/۱ و ۵/۱ سانتی متر) بر سینتیک خشک شدن موسیلاژ دانه مرو مورد بررسی قرار گرفت. نتایج خشک کردن موسیلاژ دانه مرو با روش فروسرخ نشان داد با افزایش توان لامپ و کاهش فاصله نمونه ها از منبع حرارتی، زمان خشک کردن کاهش می یابد. با افزایش فاصله لامپ ها از ۴ به ۱۲ سانتی متر، میانگین زمان خشک شدن موسیلاژ دانه مرو از ۰۴/۷۲ دقیقه به ۸۱/۱۶۰ دقیقه افزایش یافت. با افزایش ضخامت نمونه ها از ۵/۰ به ۵/۱ سانتی متر، میانگین زمان خشک شدن موسیلاژ دانه مرو از ۵۹/۵۵ دقیقه به ۶۷/۱۷۳ دقیقه افزایش یافت. این فرآیند توسط یک شبکه عصبی مصنوعی با چهار ورودی (زمان پرتودهی، توان لامپ، فاصله لامپ و ضخامت) و ۲ خروجی (مقدار رطوبت (MC) و نسبت رطوبت (MR)) مدل سازی شد. نتایج مدل سازی به روش شبکه عصبی مصنوعی نشان داد شبکه ای با تعداد ۸ نرون در یک لایه پنهان و با استفاده از تابع فعال سازی سیگموئیدی می تواند مقدار رطوبت و نسبت رطوبت موسیلاژ دانه مرو طی خشک کردن در سامانه فروسرخ را در زمان های مختلف پیشگویی نماید (۹۷۴/۰r= برای مقدار رطوبت و ۹۹۷/۰r= برای نسبت رطوبت).

شبکه عصبی مصنوعی, صمغ, مقدار رطوبت, نسبت رطوبت