کمی سازی و تحلیل واکنش های جوانه زنی گیاه دارویی مرزه به دما و تنش شوری

امروزه گیاهان دارویی ازجمله گیاهان مهم اقتصادی در دنیا هستند، درحالی که اطلاعات پایه چندانی در مورد بسیاری از این گیاهان وجود ندارد. این مطالعه به منظور کمی سازی واکنش سرعت جوانه زنی گیاه دارویی مرزه (hortensis L.Satureja) نسبتبه دما و تنش شوری انجام شد. بدین منظور جوانه زنی این گیاه تحت تاثیر تیمارهای دمایی(۱۲، ۱۵، ۲۰، ۲۵، ۳۰ و ۳۵ درجه سانتیگراد) و غلظت­ های شوری (صفر، ۲۵، ۵۰، ۷۵، ۱۰۰، ۱۲۵ و ۱۵۰ میلی­ مولار NaCl) در آزمایشگاه تحقیقات بذر دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال ۱۳۹۲ موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد تاثیر دما، تنش شوری و اثر متقابل آنها بر حداکثر درصد جوانه­ زنی (MGR)، سرعت جوانه­ زنی (R۵۰) و زمان رسیدن به ۱۰% (D۱۰)، ۵۰% (D۵۰) و ۹۰% (D۹۰) حداکثر جوانه­ زنی معنی­ دار بود. با افزایش غلظت شوری آب، درصد و سرعت جوانه­ زنی کاهش یافت. همچنین با افزایش دما تا دمای مطلوب درصد و سرعت جوانه­ زنی افزایش و پس ازآن کاهش یافت. با ارزیابی سه مدل رگرسیون غیرخطی شامل مدل دوتکه ای، دندان مانند و بتا، مدل بتا به عنوان مدل برتر انتخاب شد. در شوری صفر، دماهای کاردینال شامل دمای پایه، دمای مطلوب و دمای سقف به ترتیب ۸، ۲۴/۷۷ و ۴۱ درجه سانتی­گراد و زمان بیولوژیک ۸۳/۶۸ ساعت (شاهد) برآورد شد. دماهای بهینه و سقف تحت تاثیر غلظت شوری قرار نگرفتند، اما دمای پایه و زمان بیولوژیک جوانه زنی به ازای افزایش هر ۲۵ میلی مولار غلظت شوری به ترتیب ۱/۳۵ درجه سانتی­گراد کاهش و ۱/۶۵ ساعت افزایش یافت.

کلیدواژه ها:

توابع دمایی ، دماهای کاردینال ، زمان بیولوژیک ، مدل بتا ، رگرسیون غیرخطی