معصومه حسینی ابراهیمی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه ولی عصر رفسنجان
آرمان آذری - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی عصر رفسنجان
سید علی طباطبایی - دانشیار پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد
شهاب مداح حسینی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی عصر رفسنجان

این تحقیق به منظور مطالعه تغییرات عملکرد و اجزای عملکرد لاین­های امیدبخش جو در شرایط شوری آب آبیاری، با هدایت الکتریکی ۱۰ دسی­زیمنس بر متر، در مزرعه آزمایشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد، واقع در اردکان، در سال زراعی ۹۲-۱۳۹۱ به اجرا در آمد. طرح در قالب بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد که در آن، ۱۸ لاین امیدبخش جو به همراه دو لاین شاهد (EMBS-۸۹-۱۸ و لاین شماره ۴ شوری) موردبررسی قرار گرفتند. صفات درصد سبز مزرعه، ارتفاع بوته، تعداد پنجه­های بارور و نابارور در واحد سطح، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، عملکرد سنبله، وزن دانه، وزن هکتولیتر دانه، میزان پروتئین، فسفر و خاکستر دانه اندازه گیری شد. تنش شوری بر درصد سبز مزرعه تاثیر نداشت؛ اما اختلاف بین لاین­ها در ارتباط با اغلب صفات موردمطالعه، معنی­دار بود. بااین حال، تمامی لاین­های آزمایشی بر اساس عملکرد و اجزای آن، به چهار گروه تقسیم شدند. ۶ لاینکه به همراه لاین شاهد EMBS-۸۹-۱۸ در یک گروه قرار گرفتند، عملکرد بیشتری تولید نمودند که می­توان این آن ها را برای کشت در نقاط شور موردمطالعه بیشتر قرار داد. همچنین بر اساس خصوصیات زراعی می­توان گفت صفاتی نظیر ارتفاع کمتر بوته، توانایی پنجه زنی محدود و زودرس و اجزای زایشی بیشتر در هر سنبله و وزن هزار دانه زیادتر می­توانند به عنوان معیاری برای شناسایی و انتخاب ژنوتیپ­های از جو که دارای تحمل بیشتری نسبت به شرایط شور هستند، مورداستفاده قرار گیرد. طبق نتایج رگرسیون مرحله ای وزن هزار دانه در اولین مرحله ۵۲ درصد تنوع موجود برای عملکرد دانه در بوته را توجیه نمود که شاید بتوان گفت وزن هزار دانه، مهم ترین جزء عملکرد در شرایط شور بوده است.

اجزای عملکرد, شوری, صفات کیفی, مراحل فنولوژیک