بررسی سندی و متنی روایت «مباهته»

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: مجله مطالعات فهم حدیث، دوره: 2، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_MFHJ-2-2_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 472
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سهیلا پیروزفر

دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد

محمدرضا بهادری

دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

مباهته عنوانی فقهی است که از عبارت «باهتوهم» در روایتی از کتاب کافی گرفته شده است. حدیث مباهته به لحاظ سند، صحیح و در کتب فقهی نیز بدان استناد شده است. تردید در معنای مباهته دو دیدگاه کلی میان فقها مطرح کرده است. گروهی از فقیهان آن را از باب بهتان دانسته و مباهته را به «تهمت زدن» ترجمه کرده­اند و با استناد به این حدیث، حکم به جواز دروغ بافتن به اهل ریب و بدعت داده­اند؛ اما برخی دیگر آن را به معنای «اقناع و  آوردن دلایل محکم» در برابر مخالفان، معنا کرده­اند و درنتیجه جواز بهتان به شکاکان و بدعت سازان را مردود شمرده­اند. این پژوهش از یک سو، ضمن تحلیل و تبیین متن، دیدگاه دسته دوم را مردود می­داند و از سوی دیگر، با بررسی دلالی این حدیث، با تکیه بر عقل اخلاقی موید به آیات و روایات نظریه دسته اول را نیز رد می­کند و در نهایت، چون پذیرش این روایت مستلزم وهن دین و ترسیم تصویری نادرست از آموزه­های اخلاق محور اسلامی است، آن را علی رغم صحت سند فاقد شرایط اعتبار می­داند.

کلیدواژه ها

الکافی, روایت, مباهته, اهل بدعت, اخلاق

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.