توسعه مدل دراستیک اصلاح شده DRAST-VUL برای تعیین آسیب پذیری آبخوان در مناطق شهری

در آبخوان­ های مناطق شهری، به دلیل وجود منابع مختلف آلاینده، احتمال آلودگی منابع آب زیرزمینی بالاست، لذا، بررسی آسیب پذیری منابع آب زیرزمینی می­ تواند در تعیین نقاط آسیب پذیر و حساس آبخوان بسیار موثر باشد. هدف از این مطالعه، ارائه و توسعه مدل دراستیک اصلاح شده برای تعیین آسیب پذیری آبخوان در مناطق شهری ارومیه است. برای این منظور، پارامترهای با تاثیر کم، شیب و محیط آبخوان از مدل دراستیک حذف و در عوض پارامترهای کاربری اراضی، شاخص شهرنشینی، ارزش و بهای آب و منابع آلاینده دخیل در آلودگی به مدل اضافه و لایه­ های تغذیه و تاثیر زون غیراشباع اصلاح شد. نتایج حاصل از مدل دراستیک اصلاح شده DRAST-VUL در منطقه مورد مطالعه نشان می دهد که در بیشتر مناطق ریسک آلودگی کم تا متوسط بوده، ولی در ۲۹ درصد از محدوده مورد مطالعه به دلیل فعالیت های کشاورزی، صنعتی و عمق کم آب زیرزمینی آسیب پذیری بالاست. بر اساس نتایج حاصله، بیشترین حساسیت مدل نسبت به پارامتر منابع آلاینده، کاربری اراضی و منطقه غیراشباع بوده، با توجه به زیاد بودن سطوح نفوذناپذیر در مناطق شهری، حساسیت مدل به پارامترهای تغذیه خالص، ضریب قابلیت انتقال و ارزش و بهای آب کم است. با توجه به نتایج مثبت حاصل از صحت­ سنجی مدل از طریق نیترات، مدل ارائه شده می­تواند به ابزار کارآمد برای حفاظت، پیشگیری و بهره ­برداری بهینه از منابع آب زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه و همچنین، به عنوان یک مدل آسیب پذیری الگو، برای سایر آبخوان های شهری استفاده شود.

کلیدواژه ها:

آب زیرزمینی ، ارومیه ، ریسک آلودگی ، کاربری اراضی ، AHP