مطالعه اثر Funneliformis mosseae و Pseudomonas fluorescensبر برخی از مولفه های رشدی و تغذیه ای گیاه ماش (Vigna radiata L. Wilczek) تحت تنش خشکی در شرایط گلخانه ای

به منظور ارزیابی تلقیح فنلی فورمیس موسه و سودوموناس فلورسنس سویه ۱۶۹در تقلیل اثرات تنش خشکی بر روی ماش رقم پرتو، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در پاییز ۱۳۹۶ در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه اجرا شد. تیمارهای تنش خشکی در سه مرحله شامل آبیاری نرمال، قطع آبیاری موقع گل دهی و قطع آبیاری موقع غلاف بندی و تیمارهای تلقیح شامل: بدون تلقیح، تلقیح با فنلی فورمیس موسه، تلقیح با سودوموناس فلورسنس سویه ۱۶۹ و تلقیح توام فنلی فورمیس موسه و سودموناس فلورسنس سویه ۱۶۹ بود. نتایج نشان داد که اثر تنش خشکی بر صفات مورد مطالعه بغیر از میزان فسفر و طول غلاف معنی دار بوده و بین تیمارهای نوع تلقیح از لحاظ صفات ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، میزان فسفر و تعداد دانه در غلاف اختلاف معنی دار وجود دارد. اثرات متقابل نوع تلقیح و تنش خشکی از لحاظ صفات ارتفاع بوته، میزان نیتروژن برگ و محتوی آب نسبی برگ به ترتیب در سطوح احتمال یک و پنج درصد معنی­دار گردید. بر اساس مقایسه میانگین صفات کاهش در اکثر صفات مورد مطالعه با اعمال تنش مشهود بود. با اعمال تنش محتوی کلروفیل و میزان نیتروژن گیاه افزایش یافت. بیش ترین درصد کلونیزاسیون ریشه با ۴/۵۵ درصد در تلقیح با سودوموناس فلورسنس سویه ۱۶۹ مشاهده شد که با تلقیح توام باکتری و قارچ اختلاف معنی­داری را نشان نداد. تیمارهای تلقیح نسبت به تیمار شاهد میانگین صفات بررسی شده بالاتری را نشان دادند. بیشترین مقدار فسفر دانه در گیاهان تلقیح شده با فنلی فورمیس موسه با ۵/۲۸ درصد و بیشترین میانگین تعداد دانه در غلاف در تیمار تلقیح توام فنلی فورمیس موسه + سودوموناس فلورسنس سویه ۱۶۹ با ۷/۵۰ درصد افزایش نسبت به تیمار شاهد مشاهده شد.

کلیدواژه ها:

تنش رطوبتی ، تلقیح میکروبی ، فسفر ، ماش ، نیتروژن