تحلیل حقوقی و الگوی ساختاری مدیریت منابع آب در منابع حوضه های آبریز ایران

با وجود تحولات اجتماعی صورت گرفته در عرصه توزیع حقابه بین بهره برداران، کماکان مالکان سعی می کنند تا همواره سهم بیشتری به خود اختصاص دهند و با کسب قدرت اجتماعی، نقش مهمی در جامعه روستایی ایفا نمایند. مدیریت یکپارچه منابع آب در سطح حوضه آبریز در ایران وجود ندارد، و به همین ترتیب چارچوب حقوقی متناسب با آن تدوین نشده است و تدوین آن با پیچیدگیهای متعددی در نظام مدیریت آب در سطح ملی روبرو است. بر همین اساس، استقرار چنین رویکردی در ایران نادیده انگاشته شده است. این در حالی است که شاخص پایداری حوضه آبریز پایین بوده و شاخص کمبود آب در حوضه های آبریز بالا است. علاوه بر این، تخریب محیطزیست و منابع آب و خاک در حوضه های آبریز ثمرهای جز مهاجرت مردم از این مناطق به شهرها را در پی نداشته است. برنامه ریزی فضایی سرز مین، ارزیابی نظام مند عوامل طبیعی ، اجتماعی و اقتصادی به منظور کمک در انتخاب گزینه های مناسب برای افزایش و پایداری توان سرزمینی است. در طرح های برنامه ریزی سرزمین کارکرد جمعیت و منابع طبیعتی از مهمترین مفاهیم در موفقیت اجرای یک برنامه ریزی فضایی است. در شرایطی که محدودیت منابع آبی چالش بزرگی فراروی یک سرزمین قرار می دهد اهمیت برنامه ریزی و سیاست گزاری بر مبنای طرح های آمایشی در تلفیق با نگرش جامع به منابع ابی حائز اهمیت است. از طرفی مفاهیمی چون افزا یش وجاهت اجتماعی طرح های تهیه شده، اجماع بر روی اجرای طرح های برنامه ریزی فضایی و مکانیسم های ضروری اجرایی در گرو همکاری مردمی مردم در اینگونه طرح هاست.

کلیدواژه ها:

قوانین آب ، منابع آب ، حقوق ، چارچوب ، سیاست محیط زیست