مرجانه نادری گرزالدینی - عضو هیئت علمی دانشکده فنی حرفه ای دختران بابل
کاوه نادریان - کارشناس ارشد معماری از دانشگاه گلستان

معماری بومی روستایی مازندران، حاصل تعامل انسان و محیط و نیز منطبق با نیازهای زیستی و شیوه ی معیشتی ساکنان روستا می باشد که با تکیه بر دانش بومی، فرهنگ حاکم برجامعه ی روستایی و مقتضیات طبیعی شکل گرفته است. مسکن روستایی به عنوان مهم ترین عنصر کالبدی روستا مجموعه ای همگن و متناسب را تشکیل می دهد و جزیی از هویت کلی روستا محسوب می شود. فرم و کالبد خانه های روستایی مازندران تجلی عوامل محیطی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در شکل گیری آن ها است. مجموعه ی این عوامل، موجب تمایز خانه های روستایی این منطقه نسبت به سایر مناطق روستایی شده است. مقاله حاضر، به ویژگی های کالبدی- فضایی مساکن روستایی مازندران در سه پهنه ی جلگه ای، کوهپایه ای و کوهستانی می پردازد و هدف ازآن شناسایی عناصر شاخص و اثرگذار بر هویت معماری بومی این منطقه می باشد. روش تحقیق دراین پژوهش، توصیفی – تحلیلی بوده و داده ها بر اساس مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی گردآوری شده است. نتایج بیانگر آن است که عواملی همچون، برخورداری از سادگی و وضوح در سازمان فضایی-کالبدی خانه ها، توازن و هماهنگی میان فرم، فضا و فعالیت در ساختار بناها، برونگرایی و هماهنگی میان فرم کالبدی و بستر طبیعی، هویت خاصی به معماری بومی مازندران بخشیده است.

مسکن روستایی، معماری بومی، هویت معماری، مازندران