فرمالیسم؛ محملی برای آشکار کردن ارزشهای درونی نمایشنامه بررسی جلوه های «ادبیت» در مجموعه نمایشنامه «پاتوغ» اسماعیل خلج

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 397

فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

LLCSCONF08_036

تاریخ نمایه سازی: 25 شهریور 1400

چکیده مقاله:

متون نمایشی اغلب هدف تفاسیر زیادی قرار میگیرند . تفاسیری که با استفاده از نظریه های جامعه شناسانه، روانکاوانه، کهن الگویی تحلیل هایی را از بیرون اثر به درون آن تحمیل و تزریق می سازند. اما ظهور مکتب فرمالیسم در سال ۱۹۱۴ میالدی، فرصت مغتنمی را فراهم آورد تا گوهر آثار هنری بررسی شده و مطالعاتی درونی انجام شود. در نوشتار حاضر، روش فرمالیستی با تمرکز بر ادبیت متن، بر روی مجموعه نمایشنامه اسماعیل خلج با عنوان «پاتوغ» مشتمل بر پنج اثر به کار گرفته میشود. هدف این است تا مجموعه نمایشنامه «پاتوغ» را از منظر ادبیت و تشریح جنبه های زیبایی شناسی و ادبی آن مورد مداقه قرار دهد. پرسش اصلی این است که ادبیت در چه اشکالی در نمایشنامه های خلج بروز یافته است؟ فرض آنست که خلج آگاهانه از اغلب آرایه ها و صنایع ادبی در نوشتن نمایشنامه های مجموعه «پاتوغ» بهره گرفته است. این پژوهش کیفی و از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و اطلاعات به صورت کتابخانه ای اخذ شده و با ابزار فیش برداری گرد آمدهاند. یافته ها نشان میدهند که اسماعیل خلج در مجموعه نمایشنامه «پاتوغ» با آشنایی زدایی و هنجارگریزی در رسم الخط واژگان، و استفاده از صنایع و آرایه های ادبی از جمله آرایه تناسب، مرکب اتباعی، تلمیح، هنجارگریزی از زبان معیار، تقابل و نمادسازی متن را از صورتی یکدست و عادی خارج ساخته و با بیگانه سازی متن، در واقع دریافت مخاطب را به چالشی کشیده است.

نویسندگان

نیر طهوری

استادیار گروه تخصصی هنر واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهرا ن

زهره (آرزو) حلاجی

دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلام ی، تهرا ن