بررسی عوامل مرتبط با واکنش های ناشی از سوگ و رشد پس از سانحه در پی تجربه فقدان تروماتیک

زمینه و هدف: فقدان تروماتیک به عنوان تجربه مرگ عزیزان ناشی از فقدان های غیر قابل انتظار یا مرگ ناشی از سوانح غیر طبیعی مثل تصادف، آتش سوزی و یا سوانح طبیعی مثل سیل، زلزله و خودکشی یا قتل تعریف می شود؛ اغلب افراد با مرور زمان بهبود می یابند درحالی که دیگران ممکن است سوگی پیچیده یا طولانی را تجربه کنند و برخی دیگر از افراد نیز به دنبال چنین حوادثی تغییرات مثبتی را تجربه می کنند. هدف پژوهش حاضر، بررسی واکنش های سوگ و رشد پس از آسیب ناشی از فقدان های تروماتیک خویشاوندان درجه یک (فرزند، همسر، پدر و مادر، خواهر و برادر) و دوست صمیمی و بررسی تعامل آن با متغیر های جمعیت شناختی بود. روش تحقیق: این مطالعه از نوع توصیفی تحلیلی می باشد که از طریق فراخوانی که با استفاده از شبکه های مجازی پرمخاطب منتشر شد؛ افرادی که تجربه ی فقدان ناشی از سوانح طبیعی و غیر طبیعی و قتل و خودکشی در نزدیکان درجه یک و دوستان صمیمی خود داشتند۲۱۶ نفر به روش نمونه گیری در دسترس و هدفمند به پرسشنامه های تجربه سوگ (GEQ) و رشد پس از سانحه (PTGI) و پرسشنامه اطلاعات فردی پاسخ دادند. اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون تحلیل واریانس چند راه ه تحلیل شد. یافته ها: در بررسی عوامل مرتبط با واکنش های ناشی از سوگ، متغیر جنسیت، وضعیت سلامت جسمانی، مدت زمان فقدان و نسبت با متوفی از عوامل تاثیر گذار هستند و مقایسه میانگین ها نشان می دهد که زنان واکنش های شدید تری نسبت به مردان نشان می دهند و همچنین نتایج آزمون تعقیبی شفه نشان می دهد که افراد با وضعیت جسمانی ضعیف در مقایسه با افراد با وضعیت جسمانی عالی نیز از واکنش های بیشتری برخوردارند. در مدت زمان فقدان نیز افرادی که فقدان را ده سال و بالاتر احساس کردند، از واکنش های بیشتری نسبت به افراد با احساس فقدان زیر یکسال برخوردارند. و واکنش در افرادی که دوست خود را از دست داده بودند نسبت به افرادی که خواهر خود را از دست داده بودند نیز بیشتر ارزیابی شد. در بررسی عوامل مرتبط با رشد پس از سانحه در پی تجربه فقدان تروماتیک متغیر وضعیت سلامت جسمانی نیز از عوامل تاثیر گذار است و نتایج آزمون تعقیبی شفه نشان می دهد که افراد با وضعیت جسمانی ضعیف در مقایسه با وضعیت جسمانی خوب و عالی در زمینه رشد پس از سانحه در پی تجربه فقدان تروماتیک از میانگین بیشتری برخوردارند. نتیجه گیری: یافته های به دست آمده، با روشن کردن تفاوت شدت واکنش های سوگ و رشد پس از سانحه، ناشی از فقدان های تروماتیک می تواند اشاراتی برای توانمند سازی روانی افراد در پی چنین حوادثی را داشته باشد.

کلیدواژه ها:

سوگ ، فقدان ، رشد پس از سانحه