فاکتورهای موثر زمین شناسی (رخساره، دیاژنز و تکتونیک) در ویژگی های مخزنی زون C۱ مخزن ایلام میدان اهواز

سابقه و هدف: اجرای یک پروژه سیلاب زنی نیاز اساسی به مطالعات زمین­شناسی دارد. این درک نیاز به شناخت فاکتورهای زمین­شناسی محیط رسوبی، فرایندهای دیاژنتیکی و رفتار گسل­های مخزنی دارد تا درک مناسبی از خصوصیات سنگ/ آب/ نفت بدست آید. در این مطالعه به دلیل آبی شدن زود هنگام بعضی از چاه­های تولیدی غرب میدان اهواز و همچنین کاهش فشار مخزنی این ناحیه، تصمیم به انجام عملیات سیلاب زنی گرفته شد که تاکنون چنین عملیاتی در ایران بصورت عملی انجام نشده است. مواد و روش: لذا جهت مطالعه زمین­شناسی مخزن ایلام اهواز چاه ۱۱۶ از دیدگاه دیاژنز، تغییرات رخساره­ای و تکتونیک توسط ابزار­های میکروسکوپ پلاریزان، میکروسکوپ الکترونی، اطلاعات حاصل از داده­های مغزه، ارزیابی پتروفیزیکی و مدل مخزنی بررسی گردید. نتایج و بحث: از دیدگاه رسوب­شناسی، زون C۱ مخزن ایلام اهواز از اجزای موجودات میکروسکوپی همی پلاژیک غالبا اولیگوستژینیده در محیط رسوبی دریای باز تشکیل شده است. چنین رخساره­ای که متشکل از گل آهکی میکریتی است، ذاتا باید تخلخل نداشته باشد. اما فرایند دیاژنز متئوریکی قبل از سنگ شدگی باعث افزایش کیفیت مخزنی آن گردیده است. بنحوی که در گستره مخزن شاهد ایجاد مخزنی از نوع آهک گل سفید (chalky) با  تخلخل از ۵  تا  ۲۷ درصد (در ناحیه غربی مخزن از ۱۵ تا ۲۷ درصد تخلخل) و تراوایی کلینکنبرگ ۱ تا ۱۰ میلی دارسی و گاها ۱۰۰ میلی دارسی شده است. همچنین شرایط ایجاد گلوگاه­های خلل و فرجی از ۲۰ تا غالبا چند دهم میکرون را نیز فراهم نموده است. اما دلیل توسعه دیاژنز متئوریکی متفاوت در گستره مخزن را باید در حوادث تکتونیکی زاگرس در دوران کرتاسه دنبال کرد. در دوران کرتاسه گسل­های پی سنگی کششی دوران مزوزوئیک فعالیت مجدد کرده و بر جغرافیای گذشته حوضه تاثیر می­گذارند. بنحوی که که در امتداد این گسل­های شمالی-جنوبی در زون C۱ مخزن ایلام اهواز شاهد تفاوت در  فرایندهای دیاژنزی ناحیه غربی و نواحی دیگر مخزن هستیم. این تفاوت فرایندهای دیاژنزی کمی قبل از سنگ شدگی رسوب اتفاق افتاده است. نتیجه گیری: تاثیر مناسب فاکتورهای زمین­شناسی (رخساره، دیازنز و تکتونیک) شرایطی ایده آلی را برای سیلاب زنی مخزن فراهم کرده است.

کلیدواژه ها:

دیاژنز ، رخساره ، تکتونیک ، سیلاب زنی ، مخزن ایلام ، میدان اهواز