بررسی تغییرات کمی، شاخص های آلودگی و توزیع غلظت فلزات سنگین Pb و Cd در غبار ریزشی(مطالعه موردی: شهر زاهدان)
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: فصلنامه علوم محیطی، دوره: 19، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_SCJS-19-1_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 460
نویسندگان
گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
چکیده
سابقه و هدف: گر د وغبار یکی از پدید ههای جوی و بلایای طبیعی شناخته شده است که آثار و پیامدهای محیط زیستی نامطلوبی بر جای میگذارد . به طو رمعمو ل ذرات گر د وغبار دارای قطرکمتر از ۱۰۰ میکرون هستند که پس از کیلومترها انتقال افقی یا عمودی به سطح زمین میرسند. هدف از این پژوه، بررسی میزان غبار ریزشی و غلظت فلزها ی سنگین سرب و کادمیوم در نمونه های غبار به منظور بررسی آلودگی شهری به این عناصر میباشد. مواد و روشها: در این مطالعه جمعآوری نمونهها با استفاده از تله رسوبگیر تیلهای به مدت شش ماه از دی ماه ۱۳۹۳ تا پایان خرداد۱۳۹۴ انجام شد تا امکان مقایسه بین فصل تر (زمستان) و خشک (بهار) فراهم گردد. مجموع ۱۸۰ نمونه غبارریزشی با استفاده از تله های تیل های MDCO جمع آوری شد. نمونه ها با استفاده از ترازو با دقت ۰.۰۰۱ گرم وزن و نمونه ها به روش ISO۱۱۴۶۶ تجزیه و غلظت فلزها ی سنگین توسط دستگاه جذب اتمی شعل های مدل Analyti jena-۳۵۰ اندازه گیری گردید . نتایج و بحث: مقاد یر تجمعی غبار ریزشی برای زمستان ۱۳۹۳ و بهار ۱۳۹۴ به ترتیب ۸۵ . ۵ ± ۷۷ . ۷ گرم بر مترمربع و ۳۱ . ۱ ± ۲۸ . ۵ گرم برمترمربع است. بیشترین مقدار غبار در ماه اسفند ( ۶۹ . ۵ ± ۱۱ .۵ گرم برمترمربع) و کمترین آن مربوط به بهمن ( ۶۵ . ۰ ± ۳۱ . ۱) است که اختلاف زیادی با د یماه ( ۳۴ . ۰ ± ۳۳ . ۱ گرم بر مترمربع) ندارد. میانگین غلظت سرب در فصل زمستان ۴۰ . ۳۲±۵ . ۹۷ میلی گرم بر کیلوگرم و درفصل بهار ۹۳ . ۱۶±۵ . ۹۰ میلی گرم بر کیلوگرم به دست آمد. همچنین میانگین غلظت کادمیوم در فصل زمستان ۶۰ . ۱۹±۳ . ۳۷ میلی گرم بر کیلوگرم و در فصل بهار ۴۲ . ۶۲±۲ . ۲۹ میلی گرم بر کیلوگرم به دست آمد. بر اساس سنجه آلودگی (PI) میزان آلودگی سرب در طبقه آلودگی متوسط و کادمیوم در کلاس زیاد قرار دارد. به عبارت دیگر، سنجه آلودگی کادمیوم در هر دو فصل نمونه برداری بیشتر از آلودگی سرب و بالاتر از حد مجاز آن م یباشد. سنجه ریسک اکولوژیک تجمعی سرب و کادمیوم به ترتیب با میان گین ۵۶۴ و ۴۵۰ برای زمستان ۱۳۹۳ و تابستان ۱۳۹۴ به دست آمده است. سنجه درجه آلودگی نیز به ترتیب خیلی زیاد و زیاد برای زمستان و بهار و سنجه بار آلودگی بر آوردی قابل ملاحظه از آلودگی را نشان می دهد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از غبار ریزشی به دلیل وجود زمینها ی حساس به بادبردگی بویژه در بخش های جنوبی، غربی و شمالغرب وآنالیز جهت باد نشان از منشاء خارجی غالب بر آن دارد. افزایش نسبی آلاینده های سرب و کادمیوم در فصل زمستان نسبت به بهار نیز بیان کنند ه تاثیر سوخت های فسیلی به کار رفته برای گرما یش در فصل زمستان است. آلودگی کادمیوم بسیار بیشتر از سرب است و به دلیل ضریب بیشتر ریسک اکولوژیک نیاز به دقت و توجه بیشتر را می طلبد .کلیدواژه ها
ریسک اکولوژیک, فلزات سنگین, شاخص زمین انباشت, آلودگیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.