علی فتحی - کاردانی مرمت و احیای بناهای تاریخی، دانشگاه تربیت معلم سبزوار

امروزه یکی از دغدغه های مهم بشری رسیدن به یک رفاه ویک ایده آل در زندگی است. ایده آلی که در آن توسعهاقتصادی، اجتماعی وزیستی در هماهنگی و تعادل کامل با طبیعت و انسان صورت پذیرد. اگر این ایده آل ها در جهت رسیدن به رفاه حداکثری برای انسان در این زمان، بدون تعرض در رفاه آیندگان و با رعایت اصل عدالت اجتماعی صورت پذیرد، توسعه پایدار به وجود می آید. در این میان معماری پایدار گزینه مناسبی در جهت رسیدن به توسعه پایدار است. معماری که بر پایه ارتباط مستقیم با طبیعت و با تاکید بر اصل ایجاد آرامش و رفاه برای انسان باشد. هنری مردم پسند و کمال گرا که نیازهای فطری انسان را نیز برآورده سازد. در این میان دزفول، از کهن شهرهای استان خوزستان است که اصول معماری پایدار به خوبی در آن دیده می شود. شاخصه بافت تاریخی دزفول استفاده از آجر پخته است که تکاملی ۳۰۰۰ ساله را درکارنامه دارد. موقعیت جغرافیایی دزفول و اقلیم خاص آن، باعث بروز معماری منحصر بفردی شده که در آن تعامل کامل با طبیعت، مسائل امنیتی، اکولوژی (بوم شناسی) منطقه و .... رعایت شده است. بافت متراکم، کوچه های باریک و ماریپج، ساباط، شوادان و معماری اجرای با تزئینات منحصر بفرد خوون چینی، از موارد عینی همزیستی با طبیعت و پاسخ به نیازهای اساسی و در پی آن ارضاء روحیات و خواسته های فطری انسان است. ما در این مقاله ابتدا با مفهوم توسعه و معماری پایدار آشنا می شویم؛ سپس به بررسی ویژگی های معماری پایدار در بافت تاریخی دزفول می پردازیم. در اینجا سعی شده تاثیر بسزایی اقلیم و بوم شناسی را در این معماری نشان دهیم و اینکه چگونه معماری پایدار می تواند در برطرف کردن نیازهای رفاهی و زیستی انسان، همسو با نیازهای فطری انسان و ایجاد آرامش برای او موثر باشد.

معماری پایدار، دزفول، اقلیم، اکولوژی، معماری منظر