مطالعات زمین شناسی اقتصادی و کانی شناسی در کانسار مس چاه گبری، جنوب دامغان

کانسار مس چاه گبری در ۹۰ کیلومتری جنوب شهرستان دامغان، استان سمنان، بخش شمالی پهنه ایران مرکزی، بر روی نوار آتشفشانی-رسوبی، ترود-چاه شیرین واقع شده است. سنگ های میزبان کانه زایی شامل: گدازه­های زیردریایی با ترکیب آندزیت، آندزیت- ­بازالتی و مجموعه آذرآواری از جمله توف، کریستال­لیتیک­توف، توف­برش دگرسان ­شده و آگلومرا به سن ائوسن میانی می­باشند. براساس داده های ژئوشیمیایی این سنگ ها دارای ماهیت کالک آلکالن غنی از پتاسیم تا شوشونیتی هستند. دگرسانی­های گرمابی شامل: آرژیلیک، سیلیسی و کربناتی، و هماتیتی شدن به همراه اکسید و هیدروکسیدهای آهن است. کانه زایی به صورت رگه­ای و پرکننده فضای خالی در سنگ­های میزبان رخ داده است. براساس مطالعات کانه نگاری کانی های اصلی مس شامل کالکوسیت، کالکوپیریت، کوولیت، مالاکیت و به ندرت مس طبیعی است که با هماتیت، گوتیت و لیمونیت همراهی می شوند. از میان این کانی ها، کالکوسیت و مالاکیت بیشترین فراوانی را دارند. در مطالعه سیال درگیر،  دما  ۱۷۵ تا ۲۰۰ درجه سانتیگراد، شوری ۴ تا ۵/۱۰ درصد وزنی معادل نمک طعام و چگالی ۹/۰ تا ۱ گرم بر سانتی متر مکعب تعیین گردید که محدوده اپی­ترمال را نشان می­دهد. عامل اصلی کانه­زایی، چرخه گرمابی در امتداد ساختارهای گسلی، شستشوی مس از سنگ­های مسیر و ته­نشینی در فضاهای خالی سنگ میزبان بوده است. 

کلیدواژه ها:

چاه گبری ، دامغان ، دگرسانی ، مس رگه ای ، میانبار سیال