وحیده علیپور - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
علی عابدینی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
صمد علیپور - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

ذخیره ی کائولن زاویه، در فاصله ۲۰ کیلومتری شمال باختر شهرستان چالدران، استان آذربایجان غربی، شمال باختر ایران واقع می باشد. مشاهدات صحرایی و مطالعات آزمایشگاهی نشان می دهند که این ذخیره محصول دگرسانی سنگ های آذرین داسیتی پلیوسن است. کائولینیت، مونت موریلونیت، موسکویت- ایلیت، آلبیت، کوارتز، روتیل، هماتیت و گوتیت فازهای کانیایی در این ذخیره هستند. بررسی پارامترهای زمین شیمیایی نظیر مقادیر TiO۲، Ba+Sr و Ce+Y+Laآشکار می کنند که تکوین و توسعه این ذخیره در ارتباط با عملکرد دو فرآیند درونزاد و برونزاد می باشد. محاسبات تغییرات جرم با فرض Ti به عنوان عنصر شاخص کم تحرک نشان می دهند که عناصری نظیر Ca،Mg ، Na،P ، Rb، Cs، Sr و Ce در طی فرآیندهای کائولینیتی شدن شسته شده و عنصر U در سیستم تثبیت شده است. این در حالی است که عناصری مانند Si، Al، Fe، K، Mn، Ba، Ta، Nb، Hf، Y، Zr، Ga، V، Co، Ni، Cu و کلیه REEs (به استثنای Ce) متحمل دو فرآیند شستشو و تثبیت گشته اند. تلفیق نتایج به دست آمده از بررسی های کانی شناسی و زمین شیمی تغییرات جرم حکایت از آن دارند که رفتار عناصر در طی توسعه این ذخیره توسط عواملی نظیر تغییرات در شیمی محلول های مسئول دگرسانی (pH و Eh)، حضور در فازهای کانیایی مقاوم، تغییر در شدت دگرسانی و نسبت سیال به سنگ، و حضور کانی های ثانویه که توانایی میزبانی عناصر در ساختارشان را دارند، کنترل شده است. ملاحظات زمین شیمیایی بیشتر آشکار می کنند که تمرکز لانتانیدها در این ذخیره توسط کانی های رسی، هماتیت، گوتیت، روتیل و فسفات های ثانویه صورت گرفته است.

داسیت, دگرسانی, زاویه, کائولن