میلاد رستمی - گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
محمد مهدی حسین زاده - گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
رضا اسماعیلی - گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

تغییرات مجرای رودخانه، فرسایش کناره­ای و رسوبگذاری کناره­ای، فرآیند­های طبیعی رودخانه­های آبرفتی هستند که باعث تخریب زمین­های کشاورزی اطراف و خسارت به تاسیسات انسانی اطراف رودخانه می­شود. در این پژوهش با استفاده از مدل تنش برشی لین میزان ضریب ناپایداری کناره رودخانه واز در استان مازندران بررسی شده است. بدین منظور کلیه پارامترهای مورد نیاز با استفاده از مطالعات میدانی، تصاویر گوگل ارث و آزمایش دانه­بندی اندازه­گیری شد. براساس مدل فوق مقاطع ناپایدار شناسایی سپس برای هر یک از این مقاطع، اندازه پاره سنگ جهت سنگچینی کناره رودخانه به عنوان راهکار مدیریتی تعیین شده است. نتایج نشان داد که مقاطع ۶، ۲، ۸، ۳، ۵، ۷، ۱، ۴ به ترتیب دارای بیشترین تا کمترین ضریب پایداری هستند. بر این اساس اندازه پاره سنگ در آستانه حرکت و پاره سنگ مناسب جهت سنگچینی کناره و حفاظت از کناره رودخانه متفاوت خواهد بود. همچنین با توجه به شرایط هر مقطع، شیب مناسب کناره جهت عملیات سنگچین کردن متفاوت می­باشد. که در این بازه از رودخانه واز مقطع شماره ۱ بزرگترین پاره سنگ با اندازه ۲۱/۱ متر در شیب ۲۰ درجه و پاره سنگ با اندازه ۶۹/۰ متر در شیب ۳۰ درجه مورد نیاز است. مقطع شماره ۶ کوچکترین پاره سنگ با اندازه ۲۴۸/۰ در شیب ۲۰ درجه و پاره سنگ با اندازه ۱۱۵/۰ متر در شیب ۳۰ درجه مورد نیاز است.

رودخانه واز, سنگچین کناره, ضریب پایداری, فرسایش کناره ای, مدل لین