بررسی جزایر حرارتی تبریز با رویکرد زیست پذیری شهری
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش های دانش زمین، دوره: 11، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_ESRJ-11-3_014
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 146
نویسندگان
گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
یکی از مهمترین جنبههای رشد سریع و بدون برنامهریزی شهری، کاهش سطح پوشش گیاهی است که اغلب با سطوح غیرمجاز مانند ساختمانها و سایر سطوح نفوذ ناپذیر جایگزین میشود. کلانشهر تبریز، یکی از مناطق شهری مهم است که با رشد سریع در شمالغرب ایران واقع شده است. در این مطالعه، تغییرات زمانی- مکانی دمای سطح زمین (LST) با استفاده از دادههای ماهواره LANDSAT۷ سنجنده ETM+برای یک دوره ۱۵ ساله (۲۰۱۳-۱۹۹۹) با هدف زیستپذیری شهر تبریز و دستهبندی جزایرحرارتی شهری مطالعه شد. برای محاسبه UHI از رویکرد تکاملی فرکتال ویژه (FNEA) و همچنین برای وضعیت زیست محیطی شهری از روش قیاسی وضع بحرانی زیست محیطی (ECI) براساس LST و NDVI استفاده شد. نتایج نشان داد متوسط LST در کلانشهر تبریز بین ۳۰ تا ۴۳ درجه سلسیوس است و از سال ۲۰۱۰ به بعد بر مقدار انحراف معیار دمای سطح زمین افزوده شد؛ به طوری که مقدار بیش از ۴ درجه سلسیوس نیز برای LST مشاهده شد. تحلیل منطقهای دما و پارامترهای موثر آن در کلان شهر تبریز نشان از همبستگی معنی داری بین LST با NDVI (منفی) و مناطق ساخته شده شهری (مثبت) وجود دارد. مهمترین جزایر حرارتی شهری تبریز که با استفاده از روش FNEA آشکار شدند در فرودگاه تبریز، مناطق مسکونی پر تراکم همچون ملازینال، مناطق صنعتی جنوب غربی و پایانههای شهری تبریز دیده میشوند. شاخص ECI نشان داد سالهای ۲۰۰۲، ۲۰۰۳ و ۲۰۰۹ بیشترین مناطق طاقت فرسا را دارند؛ مقادیر SUHI و ECI در کلان شهر تبریز دارای تطابق مکانی هستند؛ لذا فضاهای سبز میتوانند به بهبود پایداری محیطی کلانشهر تبریز برای زیست پذیری شهری کمک شایان توجهی کنند.کلیدواژه ها
جزایر حرارتی شهری, دمای سطح زمین, روش FNEA, زیست پذیری شهری, کلان شهر تبریزاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.