منشا گازهای هیدروکربوری در گل فشان های جنوب شرق دریای خزر (دشت گرگان) براساس ترکیب مولکولی و ایزوتوپی کربن و هیدروژن

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های دانش زمین، دوره: 8، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_ESRJ-8-1_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 156
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

بهزاد مهرابی

دانشگاه خوارزمی

آدریانو مازینی

دانشگاه اسلو

مهین فرهادیان

دانشگاه خوارزمی

الینا پلودتکینا

دانشگاه ایالتی مسکو

سالواتوره اینگواگیاتو

موسسه ملی ژئوفیزیک و آتشفشان شناسی

چکیده

گل­فشان­ها پدیده­های رایج در مناطق خشکی و ساحلی با تکتونیک فشارشی و رسوب­گذاری بالا هستند که اهمیت زیادی برای تحقیقات در زمینه فعالیت­های تکتونیکی، محیط­های رسوبی و تجمعات نفت و گاز دارد. در این مطالعه، سه گل­فشان قارنیاریق، صوفیکم و نفتلیچه در دشت گرگان توصیف و منشا گازهای هیدروکربوری آن­ها (به صورت گاز آزاد و گاز محلول در رسوبات) بررسی می­شود. ترکیب گازهای سه گل­فشان شامل مقدار بالایی از گاز متان (۶۸/۹۰ تا vol.% ۷۴/۹۹) و مقادیر کمی اتان، پروپان و همچنین ایزو-بوتان در قارنیاریق و نفتلیچه است. منشا گازهای خارج­شده از گل­فشان­ها براساس ترکیب مولکولی و نسبت ایزوتوپی کربن و هیدروژن در صوفیکم (‰۷۴-δ۱۳CCH۴=)، احیا باکتریایی کربنات و در قارنیاریق (‰۲/۵۲-δ۱۳CCH۴=) و نفتلیچه (‰۲/۵۲-δ۱۳CCH۴=) مخلوط (ترموژنیک-بیوژنیک) تشخیص داده­ شد. اگرچه مقدار کمی اتان (ppmv۳۵۸) در گازهای برداشت شده از صوفیکم نشاندهنده­ حضور مقدار کمی گازهای ترموژنیک است. ترکیب ایزوتوپی کربن CO۲ با مقدار ‰۱۴/۳+δ۱۳CCO۲=فرآیند تجزیه­زیستی غیرهوازی در گل­فشان نفتلیچه را نشان می­دهد. مقادیر نسبت ایزوتوپی رادیوژنیک ۳He/۴He نیز بیانگر منشا پوسته­ای گازهاست. حضور گازهای ترموژنیک در گل­فشان­های دشت گرگان می­تواند نشاندهنده­ پتانسیل هیدروکربوری این منطقه باشد.

کلیدواژه ها

گل فشان , ترکیب مولکولی و ایزوتوپی گازهای هیدروکربوری, منشا گازها , دشت گرگان , صوفیکم, قارنیاریق و نفتلیچه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.