بررسی توسعه پایدار شهرستان اصفهان با استفاده از روش ردپای بوم شناختی

در حال حاضر بشر با چالش بی­سابقه­ای در زمینه زیست محیطی مواجه شده است. توافق گسترده­ای در این موضوع وجود دارد که اکوسیستم کره زمین دیگر تحمل سطوح کنونی فعالیت­های اقتصادی و مصرفی و روند رو به رشد آن را ندارد زیرا فشارها و بار وارده بر طبیعت دوچندان شده و دیگر قادر به پایداری نیست. با مطرح شدن مفهوم توسعه پایداری این مبحث در میان دولت­ها و برنامه­ریزان سراسر جهان گسترش یافت و تلاش­های زیادی برای مشخص کردن این مفهوم صورت گرفت. با گسترش مفهوم توسعه پایدار در سطح بین المللی دانشمندان مدل­های کمی و کیفی متعددی برای اندازه­گیری توسعه پایدار در جوامع شهری ارائه نموده­اند. یکی از مدل­های کمی مهم در این زمین روش ردپای بوم شناختی می­باشد، این مدل با تبدیل نیاز به منابع و آلودگی به زمین موردنیاز برای جبران آن، معیاری مناسب برای ارزیابی آثار زندگی مدرن را فراهم می­کند. هدف اصلی این پژوهش بررسی توسعه پایداری شهرستان اصفهان با روش ردپای بوم شناختی است و در پی پاسخ گویی به این سوال می­باشد که آیا توان و ظرفیت بوم شناختی شهرستان اصفهان قادر به پاسخگویی نیازهای کنونی ساکنین خود خواهد بود؟ این پژوهش از نظر نوع توصیفی­- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است شیوه جمع آوری اطلاعات در این پژوهش به صورت اسنادی و کتابخانه ای بوده و برای تحلیل داده ها نیز از نرم افزار GIS استفاده شده است. بر اساس یافته­های تحقیق، میزان ردپای بوم شناختی هر فرد معمولی در شهرستان اصفهان ۴/۲ هکتار به ازای هر نفر محاسبه شد. همچنین، ظرفیت زیستی ۴۲۷/۰ هکتار به ازای هر نفر مشخص گردید. با مقایسه ظرفیت زیستی و ردپای بوم­شناختی مشخص است که شهرستان اصفهان دچار کسری موازنه بوم شناختی شده است. همچنین تحلیل نتایج به دست آمده نشان می دهد که شهرستان اصفهان از دیدگاه بوم شناختی ناپایدار است و با شیوه مصرف و تولید کنونی ظرفیت بوم شناختی شهرستان اصفهان قادر به پاسخگویی نیازهای کنونی ساکنین خود نمی­باشد و دچار زیاده­روی در مصرف از حد جهانی ردپای بوم شناختی شده است.

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، ردپای بوم شناختی ، شهرستان اصفهان ، ظرفیت زیستی ، کسری موازنه بوم شناختی