بهمن رحیم زاده - کارشناسی ارشد پترولوژی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
فریبرز مسعودی - دانشیار گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
سید محمود فاطمی عقدا - دانشیار دانشکده علوم، دانشگاه تربیت معلم و مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی
طیبه پرهیزکار - کارشناس و هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی
علیرضا پورخورشیدی - کارشناس و هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی

در البرز مرکزی واحدهای ولکانیکی زیادی در دورانهای مختلف زمین شناسی بویژه دوران سنوزوئیک رخنمون یافته اند. بعضی از واحدهای ولکانیکی کم بلور و شیشه زیاد در صنعت سیمان به عنوان پوزولان استفاده می شود. با نمونه برداری از واحدهای مختلف البرز مرکزی و معالعه پتروگرافی و ژئوشیمی آنها، تعداد ۱۳ نمونه جهت کاربرد در سیمان پوزولانی بعنوان جایگزین آماده شد. در بررسی پتروگرافی نمونه ها پدیده دگرسانی غیر زئولیتی غالب و مهمترین عامل در بازدارندگی مقدار فعالیت پوزولانی است. در این مطالعه از سه روش مختلف جهت سنجش خاصیت پوزولانی استفاده و نتایج آنها با هم مقایسه شد. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که در نمونه های البرز مرکزی روش شاخص مقاومتی مطابق با ASTM C-۶۱۸ ، انطباق خوبی با نتایج دو آزمون ترموگراویمتری و تعیین غلظت تعادلی ندارد. اما نتایج آزمون ترموگراویمتری Tg با نتایج تعیین غلظت تعادلی مطابقت خوبی نشان می دهد. اگرچه در بسیاری از مطالعات مبنای استانداردی نمونه های پوزولان را براساس شاخص مقاومتی می سنجند لیکن نتایج به دست آمده از تعیین فعالیت پوزولانی به روش شاخص مقاومتی نمی تواند بعنوان تنها شاخص ارزیابی برای میزان فعالیت پوزولانی در نظر گرفته شود. ویژگی های پتروگرافی سنگها بعنوان مکمل ویژگی های شیمیایی بسیار مفید و تعیین کننده است.

ترموگراویمتری, شاخص مقاومتی, تعیین غلظت تعادلی, فعالیت پوزولانی, البرز مرکزی