حسین کلانتری خلیل آباد - دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری - عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و هنر جهاد دانشگاهی
زهرا خدائی - دانشجوی دکتری شهرسازی دانشگاه تربیت مدر - س پژوهشکده فرهنگ و هنر جهاد دانشگاهی

سوانح و حوادث طبیعی به عنوان یک معضل جهانی و یکی از مسائل مهم و مبتلا به کشورها به ویژه در ایران است که در مجامع بین المللی و انجمن های بشر دوستانه به عنوان یک مشکل جهانی و درد مشترک انسانها مطرح است و در سیاست گذاری های کلان کشورها به عنوان یک مساله مهم اجتماعی، اقتصادی، امنیتی و سیاسی تلقی شده است. هر قدر کشوری بتواند در مهار پدیده های مخرب و تاثیر گذار در نابسامانی های اقتصادی و اجتماعی و به حداقل رساندن خسارت ناشی از وقوع آنها قوی تر و کارآمدتر عمل کند، به بنیه اقتصادی، تامین رفاه، و امنیت و عمران کشور کمک نموده است. مدیریت بحران چارچوب مناسبی برای فرماندهی، کنترل، هماهنگ سازی و به کار گرفتن راهبردهای تحدید بحران میباشد که از رهگذر آن نوعی فرآیندسازی (پیشگیری و کنترل بحران در ساختار ماموریت و وظایف بخشهای مقابله با بحران شکل گرفته و نهادینه می شود. مهم ترین راه حل کاهش آسیب پذیری و ایمن سازی شهرها در برابر بلایای طبیعی ایجاد ستادهای مدیریت بحران شهری و سازماندهی و هماهنگی سازمانهای مسوول امور مدیریت بحران شهر می باشد. هدف این مقاله ارائه راهبردهای مدیریتی با تاکید بر طرح جامع مدیریت بحران شهر تهران بوده که با استفاده از روش اسنادی و بررسی طرح های مطالعاتی، فعالیت هر یک از دستگاههای اجرایی دخیل در امر مدیریت بحران مشخص شده است. مراحل اصلی مدیریت بحران که شامل مرحله آمادگی پیش از بحران (آمادگی در برابر خطره مرحله آغاز بحران (واکنش به هنگام وقوع)، مرحله حین بحران (کاهش اثر حادثه) و مرحله پس از بحران بازسازی خسارتها) می باشد، مورد بررسی قرار گرفته و سپس اقدامات متناسب در هر مرحله بیان شده است. در پایان مدل مطلوب ساختار ستاد مدیریت بحران شهر تهران جهت فرماندهی بحران در هنگام وقوع حادثه پیشنهاد شده است. بدیهی است در اجرای سیاست های ایمن سازی شهرها، مردم، مدیران شهری و مسوولان دولتی نیز باید مشارکت و تعهد کافی و دانش بالایی داشته باشند که این امر در ساختارهای سازمانی مدیریت بحران شهر تهران جهت پیشگیری و ایمن سازی آن در برابر حوادث و سوانح غیر مترقبه در نظر گرفته شده است.

حوادث غیر مترقبه، ستاد مدیریت بحران، شهر تهران، مدیریت بحران.