مطالعه آماری تاثیر تغییرات آب و هوایی و رخداد خشکسالیها بر رژیم آبهای سطحی رودخانه کارون

  • سال انتشار: 1390
  • محل انتشار: سومین همایش ملی فضای جغرافیایی، رویکرد آمایشی، مدیریت محیط
  • کد COI اختصاصی: ESLAMSHAHRAMAYESH03_043
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 284
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حمیده افشارمنش

دانشجوی دکترا اقلیم شناسی دانشگاه تربیت معلم تهران

سمیه ذهاب ناظوری

دانشجوی دکترا ژئومورفولوژی دانشگاه تهران

رضا توکلی

دانشجوی کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی دانشگاه تهران

چکیده

تغییرات آب وهوایی بر چرخه هیدرولوژیکی و در نتیجه منابع آب قابل دسترس تاثیر عمده ای دارد. در این مقاله تغییرات دما و بارش در ایستگاه هواشناسی اهواز و داده های دبی رودخانه کارون در طول سه دهه اخیر مورد بررسی قرار گرفته است. روند تغییرات سالانه و ماهانه متغیرهای پیشگفته نشاندهنده افزایش دما و کاهش بارش و دبی می باشد. برای یافتن ارتباط بین پراسنجهای مذکور از داده های میانگین بارش طی دوره آماری ۲۰۰۵- ۱۹۶۷ و داده های دبی رودخانه کارون در دوره همزمان، روند تغییرات سالانه و ماهانه دما، بارش، دبی و بویژه دوره های خشکسالی ها و تاثیرگذاری آنها بر رژیم رودخانه مورد مطالعه قرار گرفت.در ادامه بررسی ها، پیوستگی میان دبی و بارش و دما برای مقادیر ماهانه و سالانه با استفاده از روش همبستگی پیرسون محاسبه و مشخص گردید که مقدار بارش سالانه دارای روند افزایشی یا کاهشی معنی داری نیست، در حالی که دما و دبی بطور چشمگیری دارای روند افزایشی می باشد. در بررسی ماهانه مشخص شد که افزایش دما در ماههای سرد باعث افزایش میزان دبی می شود که می تواند نتیجه ذوب برف در زاگرس باشد. برای تحلیل خشکسالی ها و تاثیر آن بر هیدرولوژی رودخانه کارون، نمره استاندارد داده های دبی با استفاده از برنامه SPSS محاسبه شد و سپس با استفاده از روش آنوای یک طرفه میزان همبستگی بین شدت خشکسالی ها و نمره استاندارد دبی رودخانه کارون نشان داده شده است که مقادیر SPI ۲۴ ماهه همبستگی بیشتری نسبت به مقادیر SPI ۴۸ ماهه با مقادیر دبی رودخانه کارون دارد . نمودار تغییرات مقادیر بارش و دبی رودخانه نشان می دهد تغییرات دبی رودخانه تاثیر گذاری خشکسالی ها را با تاخیر زمانی نشان می دهد .با مطالعه سری زمانی داده های دما و بارش و دبی مشخص شد مدل در هر سه سری تابع مدل AR می باشند.

کلیدواژه ها

تغییر اقلیم، خشکسالی هیدرولوژیکی، همبستگی پیرسون، شاخص استاندارد بارش ، تابع خودهمستگی سری زمانی رود کارون

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.