نظریه ولایت فقیه در اندیشه فقهاءشیعه (دوره آل بویه وایلخانی)

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: دوفصلنامه فقه حکومتی، دوره: 5، شماره: 9
  • کد COI اختصاصی: JR_GJJ-5-9_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 202
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیدمرتضی نوعی باغبان

عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

طاهره رحیم پورازغدی

عضوهیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

کلیه فقها شیعه اصل ولایت فقیه را پذیرفته اند اما در زمینه حدود اختیارات ولی فقیه بین آنان اختلافاتی وجود دارد. برخی چون محقق حلی از فقهای عصر ایلخانی دامنه ی ولایت فقیه را نسبت به تمام ابواب فقهی گسترانده و بعضی مانند فاضل آبی در اقامه حدود هم تردید نموده اند. براساس تئوری توماس اسپریگنز اندیشه های سیاسی هر عصری برای پاسخگویی به مسائل سیاسی اندیشمندان همان دوره بوده و به علت واقع گرایی متفکران، نظریه سیاسی منطبق بر شرایط روزگار اندیشمندان می باشد. با تاکید برنظریه اسپریگنز این پژوهش در صدد پاسخ به این سوال است که علل تفاوت آراءعلمای شیعه در باب اختیارات ولایت فقیه چیست؟ یافته های تحقیق نشان می دهد، عوامل مختلفی مانند پایگاه اجتماعی فقها در تحدید اختیارات ولی فقیه موثر بوده است. همچنین سطح اختیارات فقها رابطه معناداری با میزان فشارها ی سیاسی و مذهبی دولت ها برشیعیان دارد. بعنوان نمونه در دوره آل بویه اندیشه ورزان شیعی تنها در حوزه نظری ولایت فقیه توفیق یافتند؛ در حالی که نخبگان شیعی عصر صفویه بدلیل احراز نقشی مهم دربسط هژمونی دولت و قرار گرفتن در بالاترین رده های قدرت، وجه عملی ولایت فقیه را نیزدرک کردند.

کلیدواژه ها

ولایت فقیه, آل بویه, فقه حکومتی, ایلخانان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.