زینب شیدائیان - دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق و معارف اسلامی، دانشگاه امام صادق (ع) (پردیس خواهران)، تهران، ایران

روابط میان دادسرا و پلیس متناسب با نوع نظام دادرسی اعم از مختلط و یا ترافعی از مدل های متفاوت سلسله مراتبی و یا شبکه ای پیروی می کند. نظام دادرسی مختلط جمهوری اسلامی ایران، مدل سلسله مراتبی را در روابط دادسرا و ضابطین به کار می برد. بررسی ها حاکی از آسیب های ارتباطی میان دو نهاد مذکور است که موجب ضعف همکاری ضابطین با دادسرا و سستی سازمان قضایی در نیل به اهداف متعالی خود گردیده است. مقاله پیش رو، به منظور کاربست مدل مطلوب روابط دادسرا و پلیس در فرایند کیفری جمهوری اسلامی ایران، با استفاده از روش کتابخانه ای، به طراحی مدل کاربردی و واقعیت نگر با توجه به شرایط و مقتضیات دادرسی کیفری حال حاضر پرداخته است. مدل روابط دادسرا و پلیس از منظر این پژوهش، زمانی مطلوب است که بر کارایی و اثربخشی کشف، تعقیب و تحقیق جرائم اثرگذار باشد. یافته ها حاکی از آن است که مولفه های مدل مطلوب روابط دادسرا و پلیس ایران، عبارتند از: ۱. اختصاص عملکرد کشف جرم به پلیس انتظامی، ۲. هم سطحی نهادهای دادسرا و پلیس انتظامی و ارتباط دوسویه مبتنی بر مدل شبکه ای میان آن دو، ۳. اختصاص عملکرد اجرای تحقیق به پلیس قضایی، ۴. تفکیک مقام قضایی تحقیق بر اساس شدت جرائم، ۵. غیرهم سطحی نهاد پلیس قضایی و دادسرا؛ همراه با حاکمیت منعطف و معتدل دادسرا بر پلیس قضایی.

دادسرا, نیروی انتظامی, پلیس قضایی, سلسله مراتب, شبکه, مدل ارتباط