آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی و تاثیر آن بر روی تراز آبهای زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت زرند)

هدف از این مطالعه آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی و تاثیر آن بر تغییر تراز آبهای زیرزمینی دشت زرند طی دوره ۱۷ساله از سال ۱۳۸۱ تا سال ۱۳۹۷ می باشد. بدین منظور از تصاویر ماهواره لندست۷، سنجنده ی ETM+ و ماهواره لندست ۸،سنجنده ی OLI استفاده گردید، سپس با استفاده از الگوریتم طبقه بندی حداکثراحتمال نقشه کاربری اراضی با در نظر گرفتن هفت کلاس اصلی در منطقه شامل زغال شویی، مناطق مسکونی و ساخته شده، باغ، زراعی، زمین بایر(کوه و بیرونزدگی، کفه رسی و آبرفت) برای هر سال ترسیم گردید. اطلاعات تراز آبهای زیرزمینی تهیه و با استفاده از روش درونیابی معکوس فاصله وزندار (IDW) نقشه های توزیع مکانی تراز آبهای زیرزمینی ترسیم و سپس افت تراز آب طی دوره ۱۷ ساله مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۸ کاربری کوه و بیرون زدگی به میزان ۰/۰۳ کیلومترمربع و کاربری کفه رسی به میزان ۰/۹۳ کیلومترمربع کاهش داشتهاند، اما کاربریهای زغال شویی به میزان ۴/۹۶ کیلومترمربع، کاربری مناطق مسکونی و ساخته شده به میزان ۳/۲ کیلومتر مربع، کاربری باغ به میزان ۱۴/۸ کیلومترمربع،کاربری زراعی به میزان ۲/۷۹ کیلومترمربع و کاربری آبرفت به میزان ۲۱ کیلومترمربع افزایش داشته اند. با ارزیابی نقشه های تراز آب زیرزمینی مشخص گردید که سطح تراز آب در سال ۱۳۸۴ کمترین و در سال ۱۳۹۷ به بیشترین مقدار خود رسیده، که در محدوده های زغال شویی، زراعی و باغ به دلیل اینکه برداشت از آب زیرزمینی کم است در نتیجه تراز سطح آب زیرزمینی بالا است. به منظور بررسی آماری و مکانی با استفاده از روش رگرسیون مربعات معمولی و جغرافیایی وزنی چند پارامتر شامل زغال شویی، باغ و زراعی به عنوان تاثیرگذارترین کاربریهای موجود در منطقه در کاهش افت آبهای زیرزمینی شناخته شدند، نقشه های تاثیر ضریب کاربری اراضی بر تراز آبهای زیرزمینی نشان دهنده بیشترین تاثیر این کاربریها در بخش شمال غرب و جنوب شرق دشت زرند می باشد.

کلیدواژه ها:

کاربری اراضی ، ترازآبهای زیرزمینی ، طبقه بندی حداکثراحتمال ، Landsat ، رگرسیون مربعات معمولی .(OLS)