نجمه صابر - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
محمد جواد اصغری ابراهیم آباد - دانشیار، گروه آموزشی روانشناسی ، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

زمینه و هدف: نوجوانان بی سرپرست در مقایسه با همسالان عادی از مشکلات بیشتری برخوردار هستند، یکی از این مسائل، خودکارآمدی پایین در این افراد است. درمانهای بسیاری برای بهبود خودکارآمدی امروزه رایج وتجربه شده می باشند که در این میان شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی، درمانی است که با دیدگاه متفاوتی به این مسائل و مشکلات می نگرد. از اینرو، هدف پژوهش حاضر بررسی اثر بخشی گروه درمانی شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی روی خودکارآمدی نوجوانان بی سرپرست شهر مشهد بود. روش: این پژوهش شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. به این منظور، تعداد ۳۰ نوجوان دختر که در مراکز نگهداری از کودکان و نوجوانان بی سرپرست بسر می بردند، با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و کنترل گماشته شدند. از مقیاس خودکارآمدی شرر در دو مقطع پیش آزمون و پس آزمون برای جمع آوری داده ها استفاده شد. افراد گروه آزمایش در ۸ جلسه درمان ۹۰ دقیقه ای شرکت کردند و افراد گروه کنترل هیچ درمانی را دریافت نکردند. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین گروه آزمایشی و گروه کنترل از نظر اثربخشی درمان تفاوت معناداری وجود دارد و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی باعث افزایش خودکارآمدی نوجوانان شده است. نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش حاضر می توان گفت که شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی یک روش موثر برای افزایش خودکارآمدی نوجوانان بی سرپرست می باشد و در کلینیک های روانشناسی می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

خودکارآمدی، شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی، نوجوانان بی سرپرست