سیدمهدی قریشی - استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی دانشگاه ارومیه

  فدک دهی یهودی نشین بود که در سال هفت هجری بنابر مصالحه اهل آن با پیامبر اسلام (ص) نصف آن در اختیار آن حضرت قرار گرفت و چون از موارد فیء محسوب می شد، رسول خدا آن را به فاطمه زهرا ۸ بخشیدند و تا زمان خلیفه اول در تصرف ایشان بود. پس از رحلت پیامبر (ص) با تمسک به خبر «نحن معاشرالانبیاء لانورث ما ترکناه صدقه» (ما پیامبران ارثی نمی گذاریم؛ هر چه ترک کرده ایم، صدقه است)، آن را از فاطمه ۸ گرفته و جزء بیت المال قرارش دادند. به نظر می رسد، تمسک به این خبر و محروم کردن دختر پیامبر از ارث پدر از چند جهت مخدوش و مردود می باشد. با آیات صریح قرآن منافات دارد؛ سند این روایت که راوی آن تنها خلیفه اول است قابل اعتماد نیست؛ احتمالهایی در خصوص متن خبر مطرح است که از تمسک به آن بر عدم توریث انبیاء : ممانعت می کند.

فدک, ارث, توریث انبیاء, فاطمه زهرا, فاطمه زهر(س)